یادداشت محمدجواد قیاسی
1401/3/29
4.1
240
اولین سوالی که در حین مطالعه‌ی رمان «رویای نیمه‌شب» نوشته‌ی «مظفر سالاری» به ذهنم خطور کرد ، این بود که وقتی یک نویسنده دارد روایتی غیرایرانی را در کشوری بغیر از ایران و با فرهنگی غیر ایرانی شکل می‌دهد ، چه احتیاج به استفاده از مثلها و کنایههای فارسی است؟!
این امر ، بارها و بارها از مترجم‌های امروزیِ رمان‌های خارجی سرزده است و کسی چندان خرده‌ای به آنها نگرفته. نهایتش این است که آدم ، یک ترجمه‌ی بد و غیر دقیق را نمی‌خواند و سراغ ترجمه‌های بهتر می‌گردد.
اما دیگر از یک رمان‌نویس چنین انتظاری نمی‌رود!
قصه‌ای که در این رمان عاشقانه‌‌ی مذهبی روایت شد ، بعید نیست در آینده توسط سینماگران در قالب یک فیلم یا سریال به نمایش در بیاید ؛ که البته اگر اتفاق بیافتد ، کار ارزش‌محور و پسندیده‌ای‌ست. اما پیشاپیش امیدوارم استفاده از مثلها و کنایههای فارسی در نمایشنامه‌ی آن ، به کثرت رمانش نباشد!
چرا که در یک حالت مشابه و در گذشته ، سریال مختارنامه را تماشا کرده‌ایم و بدیهی است که همه‌ی دغدغه‌‌مندان فرهنگ و ادب فارسی ، استفاده‌ی مکرر مثلها و کنایههای فارسی در این سریال را پسندیده ندانسته باشند ؛ و ندانسته‌اند.
زیرا ، در واقعیت چنین چیزی رخ نداده و نمی‌دهد.
اساساً زبان‌ها و فرهنگ‌ها ، به سختی به یکدیگر پیشنهاد زبانی و فرهنگی می‌دهند. و این درست همان چیزی‌ست که استفاده‌ی مداوم از مثلها و کنایههای فارسی را ، در کشوری بغیر از ایران و با زبان و فرهنگی متفاوت از ایران ، باور ناپذیر می‌کند!
(0/1000)
نظرات
1402/6/13
مثلها در زبانهای مختلف، هم معنی هستند. مثلا ضرب المثل شهر حله هر چه که بوده، ما رمان را به زبان فارسی میخوانیم پس باید معادل آن ضرب المثل بکار رود، کاریکه مترجم ها میکنند و دقیقا درست است...معادل سازی به زبان قابل فهم برای مخاطب
1
2
1402/10/7
چیزی که به ذهنم رسید این است که من اگر این کنایه ها و ضرب المثل ها را در فرهنگ غیر ایرانی بخوانم،چه قدرش را میفهمم،چون آشنایی با زبان و فرهنگ انگلیسی دارم به جرئت میگویم،هیچ برای برقراری ارتباط درست بین اثر و مخاطب،این بهترین راه حل است. ترجمه ی خوب آن است که بهترین مثل یا غیره را که مفهوم را منتقل کند انتخاب شود، نه صرفا لغت ها ترجمه شود که آن وقت کلی پانویس و توضیح فرهنگی لازم است.
2
محمدجواد قیاسی
1402/6/30
0