یادداشت روشنا

        مده‌آ و ترس از زنان

برخلاف نظرات دوستان بهخوانی، به نظر من نمایشنامه اصلاً فمینیستی نیست و حتی میشه گفت ضدفمینیسته.

ظاهراً یونانی‌ها از زنان باهوش و مکر و حیله‌شون به شدت می‌ترسیدن. مردان برای فرزندآوری به زنان احتیاج دارن و قراره زنان ازشون پایین‌تر و گوش به فرمان اون‌ها باشن. اما این وسط هر از گاهی زنان باهوشی پیدا میشن که با مکر و حیله‌شون می‌تونن روزگار مردا رو سیاه کنن؛ زنانی مثل کلوتایمنسترا و مده‌آ.

گرچه ما مردم امروزی، جیسون رو تقبیح می‌کنیم، اما برای مردم اون زمان این‌طور نبوده. جیسون به عنوان یکی از اهالی یونان، از نظر قانونی نمی‌تونسته با زنی خارجی ازدواج کنه. در ضمن مده‌آ هرگز در مراسم رسمی با جیسون ازدواج نکرده و به نوعی معشوقه جیسون محسوب می‌شده. از اون نوع معشوقه‌هایی که تو جنگ‌ها غنیمت می‌گیرن. خب جیسون حق داشته زنی قانونی هم داشته باشه و حتی در این همسر گرفتن، در نظر می‌گیره با کسی ازدواج کنه که به نفع فرزندان و مده‌آ هم باشه. ولی مده‌آ نمی‌تونه این موضوع رو تحمل کنه.

در اوایل داستان هم که مده‌آ زاری و ناله می‌کنه که خانواده و شهرش رو از دست داده و حتی برادری نداره، به یاد آورنده‌ی دلایل وحشتناک این اتفاقاته. به هر حال چرا مده‌آ پدر و برادری برای حمایت از خودش نداره و حتی شهری که بهش پناه ببره؟

تنها چیزی که برام مبهمه و نگاهم رو به چالش می‌کشه سخنان مده‌آ در خصوص مقایسه خطرات فرزندآوری زنان و به جنگ رفتن مردان، اجازه‌ی چندین ازدواج به مردان برخلاف زنان و همین‌طور مضرات طلاق برای زنان برعکس مردانه. این نقدها به جا و درستن ولی نمی‌دونم واکنش مردان یونانی با شنیدن این حرف‌ها چی بوده و اوریپید چه منظوری داشته؟ در نهایت از اون جایی که مده‌آ بیگانه است و به خشونتی افراطی کشیده میشه، باز هم به نظرم نمایشنامه ترس از زن خطرناک رو تایید می‌کنه تا این‌که بخواد از زنان دفاع کنه.