یادداشت 🎭 🎬 محمد رضا خطیب 🎭📚

        آغاز یک تمدن

دوستان ، ما با یک متن حماسی دیگه طرفیم. متنی بر امده از دل جنگ تروا و اون داستان معروف دزدیده شدن هلن و بردنش به تروا و جنگ بعدش که 10 سال طول کشید. کتاب انه اید، مجموعه ای از اشعار حماسی نوشته ی ویرژیله که در سده ی یکم پیش از میلاد مسیح به رشته ی تحریر درآمد. این کتاب رو پاسخِ تمدن روم به حماسه های هومر یعنی دو کتاب ایلیاد و ادیسه در نظر گرفته اند. اشعار ویرژیل، نوای پیروزی های فرهنگ روم را سر می دهد و و تراژدی تروا را به مسیری به سوی بنیان گذاری روم توسط نوادگان آخرین قهرمان تروایی، آنئاس، تبدیل می کند. آنئاس که به همراه چند نفر دیگر در حال فرار از ویرانه های شهر است، با ماجراجویی های عجیب و جذابی رو به رو می شود: رابطه ای عاشقانه و پرشور با ملکه ی کارتاژ؛ سفری به دنیای زیرین برای ملاقات با پدرش و نبردی مرگبار با پادشاهی قدرتمند به نام تورنوس. هر ماجراجویی، رشادت، اخلاقیات و انسانیت آنئاس را به ورطه ی آزمایش می کشد و نشان می دهد که او، لیاقت این را دارد که جدِ یکی از بزرگترین امپراطوری های تاریخ باشد.

کتاب قطعا صلابت و قدرتی بیش از ایلیاد و همپایه ادیسه داره. کتاب به ادیسه شبیه تره تا ایلیاد . در این کتاب ما به خوبی می تونیم پایه گذاری تفکر و اسطوره های رومی رو که وام گرفته از یونان باستان هستند رو ببینیم. 
رومی ها در ابتدای راه ، نگاه زیادی به یونان باستان داشتند و سعی می کردند هویت و جایگاه خودشون رو در اون تمدن پیدا کنند و حتی تمدنی همپایه و ادامه دهنده یونان رو برای خودشون دست و پا کنند. از مجسمه سازی و شعر و شاعری و تراژدی سرایی گرفته تا معماری و انواع و اقسام هنرهای دیگه اما هیچوقت روم به اون جایگاهی که یونان داشت نرسید. 

ویرژیل اینقدر در اروپا و بین ایتالیایی ها معروف و محبوبه که در اثر فاخر دانته " کمدی الهی " ما ویرژیل رو در برزخ و دوزخ راهنمای دانته می بینیم که جهان اخروی رو به دانته نشون میده ( ویرژیل به خاطر مسیحی نبودن قادر نیست که وارد بهشت بشه ) . 

انه اید قطعا یکی از بزرگترین آثار حماسی تمام اعصاره. قصه زیبا ، اسطوره های جذاب و داستان خوبش تا ابد ماندگار میمونه اما چیزی که هست اینه که این اثر فقط میتونه با ایلیاد و ادیسه همراه بشه و هیچوقت در حد و اندازه اثر سترگ حکیم خراسان " فردوسی " بزرگ نیست. جناب کزازی به خوبی در مقدمه کتاب شرح میده که این سه اثر بزرگ در بهترین حالت میتونند همپایه یکی از داستان های فردوسی قرار بگیرند نه تمام شاهنامه. 

ترجمه جناب کزازی هم از فارسی بسیار شیرین و فاخری برخورداره اما کمی برای کسانی که هنوز با زبان فاخر فارسی مانوس نیستند و مخصوصا نسل جوان کمی سخت خوان باشه. این که این اثر به دلیل قدمت و حماسی بودنش نیاز داره که از زبانی مثل زبان شاهنامه بهره ببره کاملا منطقی و درسته اما ای کاش ترجمه روون تر و ساده تری برای استفاده نسل جوان هم از این اثر بشه. 
در واقع بتونیم انتخاب کنیم که اثر جناب کزازی رو با فارسی فاخر و ادبی بخونیم یا ترجمه ساده تری مثل ترجمه های سعید نفیسی از ایلیاد و ادیسه ( منهای پرگویی ها و توضیح ها و پاورقی های بی مورد اون دو کتاب مخصوصا ایلیاد ).

ما تا امروز در باشگاه راوی ایلیاد ، ادیسه ، هزار و یکشب ، کلیله و دمنه ، گیلگمش و حالا انه اید رو خوندیم . خود این اثار نشون میده که در این باشگاه چه راه پر خطری رو پیش گرفتیم . گاهی سخت بوده و دلسرد شدیم گاهی با شوق به خوندن ادامه دادیم اما چیزی که هست اینه که حتی رفتن سراغ این اثار و خوندن شون جسارت میخواد که باشگاه راوی این جسارت و افتخار رو به ما داد که در زندگی این اثاری که اسم بردیم رو بخونیم و لذتش رو ببریم. 
در این راه همراه ما باشید چون اثار بزرگ دیگه ای منتظرند تا به سراغ اونها بریم . 

درهای باشگاه راوی به روی شما بازه...