یادداشت 🎭 🎬 محمد رضا خطیب 🎭📚

        اگر به رمان تاریخی ایرانی علاقه دارید ، این کتاب با نثری روون و خیلی خوب تاریخچه رمان تاریخی فارسی و اینکه اساسا چطوری شکل گرفت و چه کسانی با چه آثاری شروع به نوشتن رمان تاریخی کردن رو توضیح میده ، ضمن اینکه چند تا از رمان های تاریخی ایرانی رو هم نقد میکنه.
من خودم کتاب خوندن رو اساسا با رمان های تاریخی ایرانی شروع کردم و یادمه اولین بار شبهای بغداد از لطف الله ترقی و بعد راسپوتین ترجمه منوچهر مطیعی بود و بعدترها با ده مرد رشید و خداوند الموت در دوره های مختلف علاقه م به کتاب خوندن چند برابر شد.
رمان های شیرینی که با فضای تاریخی هم ادبیاته و هم تاریخ و هم اینکه صرفا هر دوتا هم نیست. 
شما رمان میخونید و تاریخ هم کنارش یاد میگیرید اما نباید به این دید نگاه کنید که در حال خوندن تاریخ صرف هستید و هرچی که اونجا دارید میخونید خود تاریخه.
بزرگانی در جهان بودند و هستند که رمان تاریخی نوشتند مثل الکساندر دوما ، ویکتور هوگو ، چارلز دیکنز و غیره.
و ترجمه آثار همین بزرگان مثل کتاب سه تفنگدار ترجمه محمد میرزا طاهر قاجار ملقب به شاهزاده اسکندری بود که در دوره ناصری و بعد دوره مشروطه باعث آشنایی ایرانیان با داستان و مخصوصا رمان تاریخی شد. 
با توجه به این موضوع و شرایط اجتماعی ایران از عصر مشروطه تا اوایل دهه ۴۰ شمسی رمان تاریخی نویسی با بزرگانی مثل ابراهیم زمانی آشتیانی ، حسینقلی مستعان ، شاپور آرین نژاد ، ذبیح الله منصوری ، بهرام داهیم ، لطف الله ترقی ، حمزه سردادور ، ابراهیم مدرسی ، منوچهر دبیرمنش ، امیر عشیری و... سیر صعودی ای پیدا کرد. 
این بزرگان میخواستند با آثارشون روحیه ملی گرایی و آشنایی ایرانیان با تاریخ پر افتخار کشورشون رو سبب بشن و تاریخ نشون داده که این رمان ها هم که اکثرا به شکل پاورقی بوده از اقبال بسیار خوبی از طرف خواننده ها برخوردار شده.
اما متاسفانه در سالهای اخیر و مخصوصا از دهه هفتاد به بعد میزان این رمان ها به شکل عجیبی کم شده و فقط کسانی مثل مرتضی صفری و فواد فاروقی و چند نویسنده گمنام دیگه باقی موندن که آثاری مثل دهه ۴۰ منتشر میکنند.
برای اطلاعات بیشتر حتما این کتاب رو مطالعه کنید .
      

23

(0/1000)

نظرات

سلام. ممنون از معرفی‌تون. کتابی که به انواع دیگر رمان بپردازه، سراغ ندارید؟ به‌نظرتون این قضیه که آثاری مثل سمک عیار و.. ر درواقع رمان یا ریشه‌ی رمان فارسی می‌دونن، چه‌قدر موجهه؟
2

0

سلام خواهش میکنم ، متاسفانه الان کتابی توی ذهنم نیست که اساسا به ژانرهای دیگه رمان بپردازه.
رمان به این شکل در واقع یه پدیده قرن نوزدهمی یه و اگر بخوایم به قبلتر بریم قطعا آثاری مثل دن کیشوت رو هم میشه رمان در نظر گرفت. 

0

آثاری مثل سمک عیار ، امیر ارسلان نامدار و... در واقع داستان های عامیانه فارسی هستند و خیلی با مقوله رمان ارتباطی ندارن هرچند تاثیرگذار بودند اما ریشه رمان فارسی و ایرانی و شکل گیری اون برمیگرده به همون ترجمه آثار نویسندگان فرانسوی و بعد به تقلید از اونها بود که رمان فارسی شکل گرفت و اول هم رمان های تاریخی نوشته شد.
ریشه رمان ایرانی  نهضت ترجمه آثار فرانسوی ( که خودشون زاده رمانیتک های قرن نوزدهمی هستند) بود ولی بعدا آثار عامیانه هم تاثیر خودشون رو گذاشتند. ناصری و مشروطه میدونم. 

0

خیلی ممنونم از توضیح مفصل‌تون. خیر ببینید. فقط اگر "رمان به این شکل یه پدیده‌ی قرن نوزدهمی هست"، نمی‌شه گفت ما در ادبیات کلاسیک و عامه‌مون "داستان" هم نداریم؟(چون نوشته‌ید سمک عیار و.. "داستان"‌های عامیانه‌ی فارسی هستند، پرسیدم.)
1

0

بله داستان داریم ، یه سری داستان های اسطوره ای داریم و یه سری داستان های عامیانه  ولی خود رمان که اساسا مشتق شده از همون واژه رمانتیسم هست زاده قرن نوزده و همون دورانه. 
بعدا سعی شد که همون داستان های عامیانه و حتی اساطیری هم به شکل رمان نوشته بشه مثل کارهایی که عباس قاسمی یا فواد فاروقی کردند ...
در هر صورت رمان به شکل کنونی دقیقا محصول ترجمه و آشنایی ایرانیان با ادبیات و شکل نو و تازه رمان در اروپا و مخصوصا فرانسوی هاست.
ارادت 

0

من بیش‌تر نظرم رو تفاوت قصه و داستان بود.. برخی تاکید بسیاری دارن روی این‌که ما داستان تا پیش از هدایت(یا جمال‌زاده) نداریم و هر چه هست، قصه‌ست.. فکر می‌کردم شما هم معتقد به این نظر باشید. بازم ممنونم.
1

0

به نظرم بحث آثار هدایت و جمالزاده و قصه به اون معنا خیلی تفاوت داره به رمان.
آثار هدایت و جمالزاده بیشتر در ادامه راهی بود که با ادگارآلن پو در آمریکا و گی دو موپاسان در فرانسه شروع شد و با چخوف به کمال رسید. اشخاصی که نام بردید بیشتر تحت تاثیر این افراد هستند و قصه به اون معنای داستان کوتاه و موجز تقریبا با جمالزاده استارتش زده شده ولی این بحث ها خیلی تخصصی یه و در این بستر نمیشه زیاد بررسی کرد. 

0

خیلی ممنون. 🌺

0