بریده‌های کتاب سمانه حکمت

عکس درست مثل آدم‌های ساکت می‌ماند؛ رفتار دارد حرکت دارد، فعال و یا منفعل است. خوب یا بد اما در نهایت برای خودش شخصیتی دست و پا می‌کند. شخصیتی که سکوت بخش جدانشدنی اوست. ویژگی ای که برای آدمها حتمن به آن اشاره می‌شود و برای عکسها هرگز. اما سکوت این چیزی که چیزی نیست،چیست؟ سکوت، چیزی که قابلیتی چندگانه دارد، منشأ توهم است، منشأ تفاهم است،گاهی آراممان می‌کند و گاهی مضطرب، گاه تهی ست و گاه پُر، پُر از تناقض. این سکوت، سکوتی با وجوه بینهایت با ما چه می‌کند؟

من اصولا خوش بینم. نمی‌دانم این ویژگی ذاتی‌ام است یا حاصل تربیت. بخشی از خوش بین بودن در این است که سرت را به سوی خورشید بگیری و پیش‌ بروی. در لحظات تیره و تار فراوانی ایمانم به انسانیت به شدت آزموده شد،‌ اما نمی‌توانستم تسلیم ناامیدی شوم و ناامید هم نشدم. راه ناامیدی راه شکست و مرگ بود.

انسان بیش از این آنکه از مرگ بهراسد، از انزوای محضی که مرگ را همراهی می‌کند، می‌ترسد. ما می‌کوشیم زندگی را دو نفری تجربه کنیم،‌ ولی هر یک از ما مجبوریم تنها بمیریم. کسی قادر نیست با ما یا به جایِ ما بمیرد. تصوری که انسان زنده از مردن دارد، به خود رها شدنی مطلق و بی چون و چراست. پائولا به من آموخت که چگونه انزوای مردن، دو جانبه است. از یک سو،‌بیمار با زندگی قطع رابطه می‌کند و نمی‌خواهد با آشکار ساختن ترس‌ها یا افکار هولناکش خانواده و دوستان را در هراس خویش شریک سازد. از سوی دیگر، دوستان هم خود را کنار می‌کشند، احساس‌ بی کفایتی و ناشیگری می‌کنند، مرددند که چه بگویند یا چه بکنند و تمایلی به نزدیکی بیش از حد با چشم انداز مرگ خویش ندارند.