بریده‌های کتاب مریم روشن‌دل

شعار عصاره حقیقت است. چه بخواهی چه نخواهی، ما حتی یک لحظه نیز بی شعار زندگی نخواهیم کرد و زنده نخواهیم ماند.

این‌که هر انسانی در اعماق خود رضاخانی دارد، مشکل اساسی بشریت نیست. مشکل از آن‌جایی آغاز می‌شود که انسان ، عاشق و شیفته‌ی رضاخانِ خویش بشود و کل دستگاه عقل و‌ روح خود را، رضامندانه و با لذتی شهوانی به او واسپارد...

مسئله در روزگار ما، و شاید تا قرن‌ها، فقط و فقط ایستادگی سرسختانه در برابر ستم است نه ستم را به شکلی قطعی و نهایی مغلوب کردن. مسئله مقاومتی تا دم مرگ است، نه مقاومتی که قطعا و خیلی زود به پیروزی منجر شود. مسئله اساسی انسان عصر ما غلبه بر ظلم نیست؛ ناسازگاری قطعی و لجوجانه با ظلم است.

کعبه! قتل‌عام ملخ‌ها، قتل‌‌عام کاکلی‌ها نیست. کشتن مرداب‌های متعفن به قصد از میان‌ بردن بوی تعفن، کشتار دسته‌جمعی بوته‌های اسفند به قصد قتل عطر اسفند نیست. حیات یک کودک معصوم دوساله، بیش از زندگی‌ همه سرمایه‌داران بدکار جهان می‌ارزد، و می‌ارزد که به‌خاطر آن‌ کودک جهان‌را از کل بدکارانِ بچه‌کُش پاک کنیم؛ و بچه‌کش‌ها فقط آن‌هایی نیستند که گلوی بچه‌ها را فشار می‌دهند و‌ راه تنفس آنها را می‌بندند، بل آن‌هایی هستند که راه نان، آب، شیر و آسایش بچه‌ها‌ را می‌بندند...

... تفاوت میان جنگ تدافعی، و تجاوز را. جنگ تدافعی عملی‌ست که ما در مقابل دشمنان خود که بی‌رحمانه بر ما هجوم می‌آورند، انجام می‌دهیم؛ تجاوز، عملی‌‌ست که دشمنان ما که بی‌رحمانه بر ما هجوم آورده‌اند، انجام می‌دهند؛ و بین این دو حرکت، جز در بخش‌هایی از صورت، هیچ شباهتی وجود ندارد. جنگ، دفاع از حریم است؛ تجاوز، در هم کوبیدن حریم. جنگ، از قصد تقرب به آزادی منشا می‌گیرد؛ تجاوز از قصد به محدود کردن آزادی. آنچه نفرت‌انگیز است، تجاوز است نه جنگ غیرتمندانه‌ی دلاورانه‌ی تدافعی؛ و از جنگ‌های تدافعی، هنوز هم، گریزی نیست مگر آن‌که به تسلیم و نامردی و فرزندکشی و ناموس فروشی رضا بدهیم؛ به برده ماندن بچه‌هایمان...