بریده‌های کتاب کلیات سعدی بر اساس نسخه محمدعلی فروغی

دگر به دست نیاید چو من وفاداری که ترک می‌ندهم عهد بی‌وفایی را

گرم جواز نباشد به پیشگاه قبولت کجا روم که نمیرم بر آستان عبادت مرا به روز قیامت مگر حساب نباشد که هجر و وصل تو دیدم چه جای موت و اعادت شنیدمت که نظر می‌کنی به حال ضعیفان تبم گرفت و دلم خوش به انتظار عیادت

چه کند بنده که گردن ننهد فرمان را؟

سعدی اندر کف جلاد غمت می‌گوید بنده‌ام بنده به کشتن ده و مفروش مرا

هنوز با همه دردم امیدِ درمانست که آخری بود آخر شبانِ یَلدا را

گر مرادِ خویش خواهی، ترکِ وصلِ ما بگوی ور مرا خواهی، رها کن اختیارِ خویش را

تا به گریبان نرسد دستِ مرگ دست ز دامن نَکُنیمَت رها

طایرِ مسکین که مِهر بست به جایی گر بکُشندش، نمی‌رود به دگر جا غیرتم آید شکایت از تو به هر کس دردِ احبّا نمی‌بَرَم به اطبّا

آن را که چنین دردی از پای دراندازد باید که فروشوید دست از همه درمان‌ها گر در طلبت رنجی ما را برسد شاید چون عشق حرم باشد سهل است بیابان‌ها هر تیر که در کیش است گر بر دل ریش آید ما نیز یکی باشیم از جمله قربان‌ها

یا تیر هلاکم بزنی بر دل مجروح یا جان بدهم تا بدهی تیر امان را

ور نیز جراحت به دوا باز هم آید از جای جراحت نتوان بُرد نشان را

قیمتِ عشق نداند، قدمِ صدق ندارد سُست‌عهدی که تحمّل نکند بارِ جفا را گر مُخیّر بکُنَندم به قیامت که چه خواهی دوست ما را و، همه نعمتِ فردوس شما را گر سَرَم می‌رود، از عهدِ تو سر باز نپیچم تا بگویند پس از من که به سر بُرد وفا را خُنُک آن درد که یارم به عیادت به سر آید دردمندان به چنین درد نخواهند دوا را

با چون خودی درافکن اگر پنجه می‌کنی ما خود شکسته‌ایم، چه باشد شکستِ ما؟

شربتی تلختر از زهر فراقت باید تا کند لذت وصل تو فراموش مرا هر شبم با غم هجران تو سر بر بالین روزی ار با تو نشد دست در آغوش مرا

به کسی نگر که ظلمت بزداید از وجودت ✨

عاشقان را چه غم از سرزنش دشمن و دوست یا غم دوست خورد یا غم رسوایی را

زهد پیدا، کفر پنهان بوَد چندین روزگار پرده از سر برگرفتیم آن همه تزویر را سعدیا، در پایِ جانان گر به خدمت سر نَهی همچنان عُذرت بباید خواستن تقصیر را

همچنان امید می‌دارم که بعد از داغِ هجر مَرهمی بر دل نَهَد امّیدوارِ خویش را

یکی از ملوکِ بی انصاف، پارسایی را پرسید: از عبادت ها کدام فاضل ترست؟ گفت: تو را خوابِ نیم روز ؛ تا در آن یک نفس خلق را نیازاری‌ ظالمی را خفته دیدم نیمروز گفتم این فتنه‌ست؛ خوابش برده بِه وآنکه خوابش بهتر از بیداری است آن چنان بدزندگانی ؛مرده بِه