بریده‌های کتاب حافظ به گفته حافظ: یک شناخت منطقی

ناز‌پروردِ تَنَعُّم نَبَرَد راه به دوست عاشقی شیوهٔ رندانِ بلاکش باشد غمِ دنیای دَنی چند خوری؟ باده بخور حیف باشد دلِ دانا که مُشَوَّش باشد دلق و سجادهٔ حافظ بِبَرَد باده‌فروش گر شرابش ز کفِ ساقی مَه‌وَش باشد

خدا از آن خرقه بیزار است، صد بار که صد بت باشدش در آستینی

دو یار زیرک و از باده کهن دو منی فراغتی و کتابی و گوشه چمنی من این مقام به دنیا و آخرت ندهم اگر چه در پِی‌ام افتند هر دم انجمنی هر آن که کنج قناعت به گنج دنیا داد فروخت یوسف مصری به کمترین ثمنی بیا که رونق این کارخانه کم نشود به زهد همچو تویی یا به فسق همچو منی ز تندباد حوادث نمی‌توان دیدن در این چمن که گلی بوده است یا سمنی ببین در آینه جام نقش بندی غیب که کس به یاد ندارد چنین عجب زمنی از این سموم که بر طرف بوستان بگذشت عجب که بوی گلی هست و رنگ نسترنی به صبر کوش تو ای دل که حق رها نکند چنین عزیز نگینی به دست اهرمنی مِزاجِ دَهْرْ تَبَهْ شد در این بلا حافظ کجاست فکر حکیمی و رای برهمنی

خوش بود گر محک تجربه آید به میان تا سیه روی شود، هر که در او غش باشد

طاق و رواق مدرسه و قیل و قال علم در راه جام و ساقی مهرو نهاده‌ایم

محتسب در قفای رندان است غافل از صوفیان شاهدباز سعدی

نماز در خَمِ آن ابروانِ محرابی کسی کُنَد که به خونِ جگر طهارت کرد

دو عنصر مایه بقای پادشاهی است: ۱) کاردانی ۲) اندیشیدن به مردم

اگر در عصر حافظ و عبید، ما چاپ و نشر داشتیم، و شمار کتاب‌خوانان و درک آنها از اوضاع زمانه بیشتر بود، شاید سخن از انسان آزاد، دو قرن پیش از اروپا در ایران بر زبان و قلم می‌آمد.

ای بسا خرقه که مستوجب آتش باشد

کُنون که بر کفِ گُل جامِ بادهٔ صاف است به صدهزار زبان بلبلش در اوصاف است بخواه دفترِ اشعار و راهِ صحرا گیر چه وقتِ مدرسه و بحثِ کشفِ کَشّاف است؟ منظور حافظ از « کشف کشّاف » کتاب الکشف عن مشکلات الکشّاف اثر سراج الدین عمر فارسی‌ست که شرحی‌ست بر کتاب الکشّاف تفسیر ادبی قرآن کریم نوشته ابوالقاسم زمخشری