بریده‌های کتاب سن عقل (از سه گانه ی راه های آزادی)

ناگهان به نظرش رسید که چراغ، آینه با بازتاب‌های تندش، ساعت آونگی کوچک، صندلی راحتی و گنجه‌ی نیمه‌باز، همگی ماشین‌های بی‌رحمی هستند، فکر کرد آن‌ها به کار افتاده‌اند و با سماجتی باورنکردنی، وجود شکننده‌ی‌شان را در نیستی می‌گسترانند، درست مانند یک صفحه سمج که می‌خواهد ترجیع‌بند ترانه را هر طور شده پخش کند.

«اگر سعی نمی‌کردم وجودم را خودم اداره کنم، وجود داشتن به‌نظرم خیلی پوچ می‌رسید.»

یک بچه. خواستم خوش باشد و لذت ببرد، اما یک بچه کاشتم. اصلا نمی‌فهمیدم چه‌کار می‌کنم. حالا باید چهارصد فرانک بدهم به آن پیرزن تا ابزارش را فرو کند تو تن مارسل و بساباند. زندگی همان‌طوری که آمد، خواهد رفت. من هم همان احمق گذشته خواهم ماند؛ با نابود کردن این زندگی، درست مثل ساختنش، بازهم مرتکب ندانم‌کاری خواهم شد.

بقیه چه‌طور؟ آن‌هایی که با جدیت تصمیم به پدر شدن می‌گیرند و وقتی به شکم همسرشان نگاه می‌کنند خودشان را بارورکننده می‌بینند، آیا بهتر از من می‌فهمند؟ آن‌ها فقط چند حرکت کورکورانه می‌کنند، بقیه‌اش کار اتاق تاریک و ژلاتین است، درست مثل عکاسی. کار بدون حضور آن‌ها انجام می‌شود.

اشک‌های یک بزرگ‌سال یعنی فاجعه‌ی روحی، چیزی مثل اشک‌هایی که خداوند به خاطر بدذاتی انسان می‌ریزد.

انسان وقتی به حال خودش نیست، حرف‌های تاثر انگیز می‌زند.

تابستان. تابستان دیگران. برای او روز سیاهی شروع می‌شد که باید تا شب مثل مار به خودش می‌پیچید. یک تشییع جنازه زیر آفتاب.

قطعا در بهترین حالش نبود: در آن گرمای دلگیر نشسته بود و حس قدیمی و یکنواخت روزمرگی را تحمل می‌کرد: جملاتی را که قبلا به وجدش می‌آوردند، بیهوده با خودش تکرار می‌کرد «آزاد بودن، علت خود بودن، توانایی گفتن من هستم، چون می‌خواهم باشم. شروع خود بودن.» این‌ها واژه‌های خالی و تصنعی بودند، واژه‌های خشم‌آور روشنفکری.