بریده‌ کتاب‌های آیین زندگی (اخلاق کاربردی)

در قرآن کریم تصریح شده است که ثمره پارسایی، بهره‌مندی از فرقان( قدرت تشخیص حق از باطل) است. آیا بدان معناست که علم اندوزی کافران و بی تفوایان از نظر قرآن بیهوده و بی نتیجه است؟... نشان دادن پارسایی در کنار خرد ورزی و دانش اندوزی، به معنای ناتوانی بی تقوایان از درک و اقامه براهین عقلی نیست؛ بلکه مراد آن است که با بازگرداندن روح و سرشت آدمی به حالت پاکی و صداقت نخستین و فطری اش، فراگیری و پذیرش حقایق را برای او تسهیل نماید.

امام علی(ع) : آنجا که برق شمشیر طمع در فضای اندیشه بلند شود، بیشترین جایی است که عقل به زمین در می غلتد.

((دانشجویان به شوخی از استاد خود میپرسند که در کار علم چگونه میتوانند به مقام بزرگانی چون پاولوف رسند. استاد، به جد پاسخ می‌دهد:بامداد در آغوش مسئله مطلوب خود از خواب بیدار شوید، با مسئله خود صبحانه بخورید، با آن به آزمایشگاه بشتابید، به هنگام ناهار خوردن همراه آن باشید، پس از ناهار آن را نزد خود نگه دارید، با آن به بستر بروید، و آن را به خواب ببینید.))

امام علی(ع) : هر کس عاشق چیزی می شود، دیدگانش را کور گردانده و قلبش را رنجور. پس با چشم بیمار می نگرد و با گوشی که از شنیدن حقیقت ناشنواست می شنود. خواهش های نفسانی پرده های عقلش را دریده و دوستی دنیا دلش را میرانده است.

امام علی(ع) :از شتابزدگی بپرهیز؛ زیرا شتابزدگی در کار ها موجب می‌شود که انسان به هدف نرسد و کارش ستوده نباشد.

امام علی‌(ع) :حکمت را از هر کسی که آن را بیان می‌کند، بگیر؛ و به گفته بنگر و به گوینده منگر. حکمت گمشده مؤمن است. پس آن را فراگیر هر چند از منافقان باشد.

پیامبر اکرم(ص) :(( دانش گنج است و کلید آن، پرسش است؛ پس بپرسید، خداوند شما را رحمت کند، به درستی که چهار دسته ماجورند : پرسشگر، گوینده، شنونده و دوستدار آن ها.

چون غرض آمد هنر پوشیده شد / صد حجاب از دل به سوی دیده شد(مولوی، مثنوی معنوی، دفتر اول، بیت 334)

کسی به دیده انکار اگر نگاه کند نشان صورت یوسف دهد به ناخوبی و گر به چشم ارادت نگه کنی در دیو فرشته‌ایت نماید به چشم کروبی (گلستان سعدی)

امام علی(ع) :(( برای دانستن بپرس نه برای آزردن، که نادانِ آموزنده همانند داناست و دانایِ برون از انصاف، همانند نادانِ پر چون و چراست.))

لذات دنیوی همه هیچ است نزد من در خاطر از تغییر آن هیچ ترس نیست روز تنعم و شب عیش و طرب مرا غیر از شب مطالعه و روز درس نیست (خواجه نصیر الدین طوسی)

طبع خواهد تا کشد از خصم کین عقل بر نفس است بند آهنین عقل ایمانی چو شحنهٔ عادلست پاسبان و حاکم شهر دلست هم‌چو گربه باشد او بیدار هوش دزد در سوراخ ماند هم‌چو موش در هر آنجا که برآرد موش دست نیست گربه یا که نقش گربه است گربهٔ چه شیر شیرافکن بود عقل ایمانی که اندر تن بود غرهٔ او حاکم درندگان نعرهٔ او مانع چرندگان (مولوی، مثنوی معنوی، دفتر چهارم. ابیات 1989_1984)

چون که تقوا بست دو دست هوا/حق گشاید هر دو دست عقل را (مولوی، مثنوی معنوی، دفتر سوم، بیت 1832)

هم سوال از علم خیزد هم جواب / همچنان که خار و گل از خاک و آب (مولوی، مثنوی معنوی، دفتر چهارم، بیت 3009)

علم تقلیدی بود بهر فروخت چون بیابد مشتری خوش بر فروخت مشتری علم تحقیقی حقست دایما بازار او با رونقست (مولوی)

می گویند روزی ناصرالدین شاه از اعتمادالسلطنه، رئیس دارالطباعه کشور و مؤلف كتاب المآثر و الآثار پرسید:(( در مملکت ما چه چیز از همه بیشتر است؟)) اعتمادالسلطنه بی درنگ گفت:((قربان ، پزشك!)) ناصرالدین شاه تعجب کرد و پرسید:((چرا؟)) او گفت:((پاسخش را چندی بعد به عرض میرسانم.)) چند روز بعد دستمالی زیر چانه اش بست و دو سر آن را روی سرش گره زد و چنان وانمود کرد که دندانش درد میکند. با همان حالت پیش شاه آمد شاه پرسید:((چه شده است؟)) گفت:((قربان،دندانم پیله کرده است.))ناگهان یکی از درباریان گفت:((باید شلغم جوشیده روی جایگاه پیله بگذاری.)) دیگری گفت:((علاج این درد حریره بادام است.))خلاصه اینکه هر کسی فراخور اطلاع خود چیزی تجویز کرد. آنگاه اعتمادالسلطنه دستمال را باز کرد و خطاب به شاه گفت:((قربان! دندان من درد نمیکند؛ تنها خواستم عرضی را كه يك هفته پیش كردم تأیید کنم که در مملکت ما پزشک از همه چیز بیشتر است.))

یکی از باورهای بسیار مشهور در میان برخی از برادران اهل سنت این است که ابوطالب، پدر امیر مؤمنان(ع) ، تا آخر عمر به پیامبراکرم(ص) ایمان نیاورد و مشرك بود و مشرك از دنیا رفت. شواهد بسیاری در کتابهای تاریخی و روایی خود اهل سنت وجود دارد که خلاف این باور را به اثبات می رساند. سال ها پیش، یکی از محققان و نویسندگان عربستانی، به نام عبدالله الخُنیزی، پژوهشی در این زمینه انجام داد و حاصل پژوهشهای خود را در کتابی با عنوان '' ابوطالب مؤمنُ قريش'' منتشر کرد اما جامعه علمی عربستان ، به جای تشکر از این نویسنده که یک حقیقت تاریخی و روایی را به اثبات رسانده بود، دست به اقدامی شگفت زد. برخی از قاضیان عربستان حکم اعدام نویسنده را با ریختن سرب مذاب در گلوی او صادر کردند! صدای اعتراض اندیشمندان مختلف از گوشه و کنار جهان اسلام بلند شد. مجامع علمی ایران و عراق نیز اعتراض خود را به سفارتخانه های عربستان در این دو کشور اعلام کردند؛ تا آنکه بالاخره مسئولان عربستان از اعدام عبد الله الخنیزی صرف نظر کرده و به تبعید وی از عربستان رضایت دادند.

حقیقت سرایی است آراسته هوا و هوسْ گردِ برخاسته نبینی که جایی که برخاست گرد نبیند نظر گرچه بیناست مرد(سعدی شیرازی، کلیات سعدی، بوستان، ص 301)

چو بشنوی سخنِ اهلِ دل، مگو که خطاست سخن شناس نه‌ای جان من، خطا این جاست (حافظ)

نخستین آیاتی که بر پیامبر اکرم نازل شد بهترین دلیل بر جایگاه ویژه تعلیم و تعلم در اسلام است: ((إِقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّكَ الَّذِى خَلَقَ؛ خَلَقَ الْإِنسَانَ مِنْ عَلَقٍ إِقْرَأْ وَرَبُّكَ الْأَكْرَمُ؛ الَّذِى عَلَّمَ بِالْقَلَمِ؛ عَلَّمَ الْإِنْسَانَ ما لَمْ يَعْلَمُ. )) بخوان به نام پروردگارت که( جهان را) آفرید. همان کس که انسان را از خون بسته ای خلق کرد بخوان که پروردگارت از همه بزرگوارتر است همان کسی که به وسیله قلم تعلیم نمود، و به انسان آنچه را نمی دانست یاد داد.