بریده‌های کتاب فلسفه تنهایی

پس روشن است که فرد تا آن حد که میتواند شخصیتش را تغییر بدهد مسئول شخصیتش است.

عشق برای آنکه باشد و بماند باید در طول زمان برای آن بنیان تازه ای فراهم آورد.

آنچه درباره تنهایی مهم است شمار افرادی نیست که دوروبر آدم هستند، بلکه احساسی است که فرد از رابطه اش با دیگران دارد.

درک شما از خودتان همیشه خیلی فرق دارد با نحوه ی درک بقیه از شما و شما علی الدوام به این تفاوت آگاهی دارید.هرکس در افکار و تجربیاتش خودش را طوری میبیند و میشناسد که احدی دیگر نمیتواند.

وقتی در ها را به روی دیگران می بندیم در واقع خودمان را در درون خودمان محبوس می کنیم، و آنچه به احتمال زیاد در آن درون منتظر ماست تنهایی است.

اینقدر دل مشغول این نباش که جهانیان با تو چه می گویند، مهم تر این است که خودت با خودت چه می گویی. در خودت فروشو، اما پیشتر آماده باش که خودت را در آنجا دریابی: احمقانه است که خودت را به دست خودت بسپاری اگر که مهار خودت در دست خودت نیست. آدمی در تنهایی هم می تواند راه گم کند همچنان که در مصاحبت و معاشرت دیگری.

هر رابطه‌ای به هر حال همیشه در جنبش و تغییر است چون افراد دخیل در آن رابطه خودشان همیشه در جنبش و تغییر هستند. و حتی اگر احساس تعلقی فوق العاده عمیق به دیگری داشته باشیم، همیشه نوعی فاصله و نوعی تنهایی در این میان هست که باید به آن احترام گذاشت.

حالا دیگر کل اعتقادم در زندگی مبتنی بر این باور است که تنهایی پدیده ای نادر و غریب، مختص من و یک مشت آدم تنها شبیه من نیست، بلکه واقعیتی محوری و گریزناپذیر در هستی بشری است. اگر به معاینهٔ لحظات، افعال، و گفتار آدم های جورواجور بنشینیم _و نه فقط غم و شور بزرگترین شاعران، بلکه ناخشنودی عظیم آدم های معمولی، آنگونه که از فحش ها و نفرین ها و ناسزاها و توهین ها و دیگر کلمات درشت و خشنشان بر می آید که الی الابد گوش هایمان را به هنگام عبور از کنار فوج فوج آدم ها در خیابان ها می خراشد_ می بینیم که همه شان از یک چیز در عذابند. همه شان در نهایت از تنهایی است که می نالند.

وقتی در میان جمع کثیر زندگی می کنم همان گونه زندگی می کنم که آن جمع کثیر، و آنگونه نمی اندیشم که درواقع می اندیشم؛ پس از مدت زمانی همیشه به نظرم می رسد که آنها می خواهند مرا از خودم برانند و روحم را از من بدزدند.

اگر از عشق تصویری چنان آرمانی به دست دهیم که هرگز هیچ کس قادر به رسیدن به آن نباشد،در واقع امکانِ ارضای نیازمان به عشق را برای همیشه ناممکن کرده‌ایم.

تجربهٔ تنهایی متافیزیکی مربوط به تنهایی شناختی است. به این معنا که ما هرگز نمی‌توانیم حرفمان را به‌دیگری بفهمانیم یا حرف دیگری را بفهمیم و بنابراین قطعا دیگران نمی‌توانند مارا بفهمند.

تنهایی به معنای عدم وجود جمع و گروه نیست بلکه بیشتر مبیّن این است که ایده‌آلی که از جمع و گروه در ذهن داریم محقق نشده است. اگر موجوداتی اجتماعی نبودیم، تنهایی هم وجود نداشت.

همه‌مان در طول حیات به نوعی از تنهایی محکومیم، اما این تنهایی می‌تواند تنهاییِ تنهایان دیگر را دریابد. پس همه‌مان آنقدرها هم تنها نیستیم.

بر فرض اگر همه نیروها و عناصر طبیعت دست به دست هم بدهند تا در خدمت و فرمان یک نفر باشند، اگر خورشید هم به فرمان این یک نفر برآید و فرورود، اگر دریاها و رودها به میل او بخروشند و جاری، شوند و اگر زمین به خودی خود همه خواسته‌ها و مایحتاج مطلوب او را فراهم آورد باز او درمانده و بیچاره خواهد بود تا زمانی که دست کم یک نفر را داشته باشد که شادی‌اش را با او قسمت کند و از احترام و دوستی او برخوردار شود.

افرادی که احساس تنهایی میکنند از اینکه روابط کافی با دیگران نداشته باشند هراسانند و در نتیجه دائماً دنبال نشانه هایی از شکست در روابطشان میگردند و همین خودش به روابطشان با دیگران آسیب میرساند و تنهاییشان را بیشتر میکند علاوه بر این ناپذیرفتگی اجتماعی موجب نگرانی از ناپذیرفتگی‌های بعدی میشود و باز فرد را وا میدارد تا دنبال نشانه های تازه تری از شکست در روابطش. بگردد، در نتیجه فرد در موقعیت‌های اجتماعی رو به محافظه کاری و احتیاط می‌آورد و نمی‌تواند رفتار طبیعی خودانگیخته اش را داشته باشد و همین منجر به رفتارهایی میشود که باز هم خطر ناپذیرفتگی‌های تازه تر را گواهی هایی تجربی بیشتر می‌کند.

تنهایی مطلق شاید بدترین مجازاتی باشد که بر ما تحمیل می شود. هر لذتی که جدا از دوستان می بریم بی رمق می شود، و هر دردی در تنهایی شدید تر و غیر قابل تحمل تر می‌شود. هر احساسی که ما را بر می انگیزاند، غرور باشد یا جاه طلبی یا حرص یا کنجکاوی یا انتقام یا شهوت، فرقی نمی کند، اصل جانبخش همهٔ آنها همراهی است. بر فرض، اگر همهٔ نیروها و عناصر طبیعت دست به دست هم بدهند تا در خدمت و فرمان یک نفر باشند، اگر خورشید هم به فرمان این یک نفر بر آید و فرو رود، اگر دریاها و رودها به میل او بخروشند و جاری شوند، و اگر زمین به خودی خود همهٔ خواسته ها و مایحتاج مطلوب او را فراهم آورد، باز او درمانده و بیچاره خواهد بود تا زمانی که دست کم یک نفر را داشته باشد که شادی اش را با او قسمت کند و از احترام و دوستی او برخوردار شود.

مسئله دوران ما احساس تنهایی مفرط نیست بلکه فقدان خلوت و انزوا است. آنچه خلوت ما را تهدید می‌کند این است که ما به محض احساس تنهایی، خواه از سر ملال، خواه از سر بی‌قراری، خواه از سر تنبلی، فی‌الفور به دیگران متوسل می‌شویم و دلمان می‌خواهد آن دیگران را یا رو در رو یا از طریق تلفن یا از طریق ارتباط کامپیوتری بازیابیم، به جای آنکه در همان وضع خلوت و تنهایی مان بمانیم.

تنهایی پدیده ای ذهنی است. ما وقتی احساس تنهایی می کنیم که روابط رضایت بخشی با دیگران نداریم، حال چه به این دلیل که روابطمان اندک است چه به این دلیل که روابط فعلی مان عاری از آن نزدیکی مطلوبمان است.