بریده‌های کتاب هنوز در سفرم: شعرها و یادداشتهای منتشر نشده از سهراب سپهری: همراه با نوشته ها و تصاویر تازه تر در چاپ جدید

چون به درخت رسیدی، به تماشا بمان. تماشا تو را به آسمان خواهد برد.

بگاه شنیدن موسیقی، از مکان به زمان جابجا می‌شویم. اما برای تماشای یک پرده یا یک پیکره، انگار از سیر زمان کناره می‌گیریم.

درخت را که بلد شدیم حرف از یادمان رفت. خرد چند قدم بالاتر از لال شدن است. از خرد دست بشوییم، و حرف بزنیم.

تنهایی من عاشقانه بود.

وقتی با تو گفت و گو دارم، کودکی اشیاء به من برمی‌گردد. دنیا ساده می‌شود. و حزن سادگی مرا تا شیطنت، تا طنز بالا می‌برد. آن وقت دلم می‌خواهد منطق خودم را با تمام صبحانه‌های خوب قاطی کنم. دلم می‌خواهد درها را روی زمین بخوابانم چون از ایستادن خسته شده‌اند... این جور وقت‌ها من از خود زندگی پهن‌ترم و دستم به همه‌ی ریگ‌های دنیا می‌رسد. این‌جور وقت‌ها من ناهار را یک ساعت بعد واقعیت می‌خورم. معمولا روی پله‌های جمعه می‌نشینم. و ۳/۴ قناری را می‌شنوم. من برای زندگی، خودم را اندازه گرفته‌ام. یک پنجره و نیم طول خوشی های من است.

من هنوز غریزه بودم. و نقاشی من کار غریزه بود. نقاشی من عبادت بود. من شوریده بودم و شوریدگی من تکنیک نداشت.

زمان‌ها پیش از اینکه نت نویسی امروزی پدیدار شود، پاره‌ای از اقوام(مردم روی زمین) اصوات موسیقی را با رنگ می‌نموده‌اند. در قلمرو موسیقی صوت و زنگ صدای سازها را رنگین یافته اند و بهر گونه سازی رنگی بخشیده اند.

پرنده تنها وجودی است که مرا حسود می‌کند. از بچگی حسرت پرواز داشته ام.

دلی گرفته دارم. و هوای نوشتن... در ایوان خانه‌ی رو به رو رختهای آفتاب کرده در نوسان. بادی تند در وزش.

به هوای سفر چه نیازی بود. وقتی که جویای گسترش اندیشه‌ی خود بودی، همان درخت حیاط خانه تو را بس بود. سال‌ها می‌شود به تماشا بنشینی. کلاغی که کنار حوض کاشی می‌نشست، چه درها که به روی اندیشه نمی‌گشود. کلام لائوتسه را خواندی و در نیافتی: "بی که پای از در بیرون نهی، جهان را یکسر توانی شناخت."

... دوستی گفت جانوران نیز گیاه‌های سکرآوری را به بو می‌شناسند و از پی‌ آن می‌روند. چنین هم که بینگاریم، مستی آن‌ها را تا چه پایه می‌پنداری. یک سرخوشی هشیارانه. یا یک هشیاری پاک، حالی برهنه و بی‌غش، وگرنه، مستی را راهی نه‌بجایی. نه گرهی می‌گشاید، نه دریچه‌ای به رازی. و بگذر از این که در دیار خودت می‌نوشند، و از پی مستی، سخن از شور و حال به میان می‌‌آورند. سرشان که گرمی گرفت، از سوز درون می‌گویند. و بر این گمان که از پیکرستان و ساده‌ دشت گذری دارند. و تو دیده‌ای که در مستی دریچه‌ی مشاهده بسته و نقش‌ها نیامده می‌روند. محمد(ص) گفت ننوش، زرتشت نیز چنین گفت. بودا نیز، موسی نیز، و مسیح انگار آهسته گفت.

جوانی که رو به روی من نشسته، چهره ای چه گیرا و استوار دارد. در رفتار و آهنگش سایه‌ی کوهستانهاست. پیداست که خود را به گذر زیست‌ رها کرده. خود سپردگی‌ در اندیشه. یک گاو، یک درخت تبریزی بر نیروهای طبیعی نمی‌شورند. انگار بر آنها می‌لمند. می‌گذارند رفته بشوند.

من هروقت طراوت پوست درخت چنار را زیر دستم احساس میکنم، همان اندازه سربلندم که ملت‌ها به داشتن شاهکارهای هنری.

دنیا در ما ذخیره می‌شود. و نگاه ما به فراخور این ذخیره است. و از همه جای آن آب می‌خورد. وقتی که به این کنار بلند نگاه می‌کنم، حتی آگاهی من از سیستم هیدرولیکی یک هواپیما در نگاهم جریان دارد. ولی نخواهید که این آگاهی خودش را عریان نشان دهد. دنیا در ما دچار استحاله مداوم است.

دارم نگاه می‌‌کنم، و چیزها در من می‌روید. در این روز ابری، چه روشنم. همه‌ی رودهای جهان به من می‌ریزد، به من که با هیچ پُر می‌شوم. خاک انباشته از زیبایی است. دیگر چشم‌های من جا ندارد...چشم ها‌ی ما کوچک نیست، زیبایی کرانه ندارد.

چیدن، خود به خود هست. پس بر انگشتانی می‌گذرد و وسوسه‌شان میکند. پرنده، بهانه‌‌ی پرواز است: می‌پرد، چون زمانی در رسیده که باید پرواز آفریده شود.

دل من از یاد تو سرشار است؛ به راستی که دیدار تو را تشنه ام... .

هوای شاعرانه که به من می‌خورد، نشئه ای غریب داشت. مرا به حضور تجربه های گمشده‌ می‌برد. خیالاتی ام می‌کرد. با زندگی گیر و دار خوشی داشتم. و قدم های های عاشقانه برمی‌داشتم. کمتر کتاب می‌خواندم. بیشتر نگاه می‌کردم. میان خطوط تنهایی در جذبه فرو‌ می‌رفتم.

آرزو داشتم در اینجا [پاریس] یک نفر را بشناسم که به درخت، به گل و آب نگاه کند. مثل اینکه در زندگی این آدم‌ها این چیزها جز زینت نیستند. بدون شک این مردم هم به درخت و گل و آب نگاه می‌کنند، اما این تماشا اصیل نیست. می‌ بینند و می‌گذرند. ما می‌بینیم و غرق می‌شویم. می‌بینیم و فرو میریزیم. در روح این مردم انحنا نیست، شعر نیست. باید به همان طرف برگشت.