بریده‌های کتاب سیاه مشق

دل چون توان بریدن از او مشکل است این آهن که نیست جان من آخر دل است این

جز بند نیست چاره دیوانه و حکیم پندش دهد هنوز، عجب عاقل است این

بلبلم، لیک چو گل عهد ببندد با زاغ من دگر با چه دلی لب به سخن باز کنم

دلی که نغمه ناقوس معبد تو شنید چو کودکان ز پی بانگ هر جرس نرود

گرم وصال نبخشند خوشدلم به خیال که دل به درد تو خو کرد و این دوا دانست

حریفان هریک آوردند از سودای خود سودی زیان آورده من بودم که دنبال هنر رفتم

زین بیش از پس و پیش زلف دو تا مگستر در پیش پای دلها دام بلا مگستر تا کی کنی پریشان دلهای مبتلا را آن خرمن بلا را پیش صبا مگستر برپای مرغ مألوف کس رشته می نبندد دام فسون خدا را بر آشنا مگستر من خود به خواهش خویش سر در پی ات نهادم دستان مساز و دامم در پیش پا مگستر چون شب سیاه کردی برسایه روز روشن بر آن مه دو هفته زلف دو تا مگستر

تو آبی و من آتش وصل تو نمی‌خواهم این سوختنم خوش‌تر از سردی و خاموشی.

گَرَم وصال نبخشند خوشدلم به خیال که دل به دردِ تو خو کرد و این دوا دانست

نشاط زمزمه شادی شد و به شعر نشست صدای خنده فغان گشت و در ترانه گرفت

من آن ابرم که می‌خواهد ببارد دل تنگم هوای گریه دارد دلِ تنگم غریبِ این در و دشت نمی‌دانم کجا سر می‌گذارد...

چنان گشتم غبارآلود غربت که نشناسم که خود بودم کجایی.

فریاد که از عمر جهان هر نفسی رفت دیدیم کزین جمع پراکنده کسی رفت شادی مکن از زادن و شیون مکن از مرگ زین گونه بسی آمد و زین گونه بسی رفت آن طفل که چو پیر ازین قافله درماند وان پیر که چون طفل به بانگ جرسی رفت

گر چشم دل بر ان مه ایینه رو کنی سیر جهان در اینه ی روی او کنی خاک سیه مباش که کس نگیردت ایینه شو که خدمت ماهرو کنی جان تو جلوه گاه جمال انگهی شود کایینه اش به اش صفا، شست و شو کنی

دریغ آن گرانمایه سروِ جوان که ناگه فروریخت چون ارغوان چه پرخون نوشتند این سرگذشت دلی کو کزین غصه پُرخون نگشت؟ خردمند دیرینه خوش می‌گریست: اگر مرگ داد است، بیداد چیست؟

امروز نه آغاز و نه انجام جهان است ای بس غم و شادی که پس پرده نهان است گر مرد رهی غم مخور از دوری و دیری دانی که رسیدن هنر گام زمان است تو رهرو دیرینه‌ی سرمنزلِ عشقی بنگر که ز خون تو به هر گام نشان است آبی که بر آسود زمینش بخورد زود دریا شود آن رود که پیوسته روان است باشد که یکی هم به نشانی بنشیند بس تیر که در چله این کهنه کمان است از روی تو دل کندنم آموخت زمانه این دیده از آن روست که خونابه فشان است دردا و دریغا که در این بازی خونین بازیچه ایام دل آدمیان است دل بر گذرِ قافله لاله و گل داشت این دشت که پامالِ سوارانِ خزان است روزی که بجنبد نفس باد بهاری بینی که گل و سبزه کران تا به کران است ای کوه تو فریاد من امروز شنیدی دردیست در این سینه که همزاد جهان است از داد و وداد آن همه گفتند و نکردند یارب چقدر فاصله ی دست و زبان است خون می چکد از دیده در این کنج صبوری این صبر که من می‌کنم افشردن جان است از راه مرو سایه که آن گوهر مقصود گنجی است که اندر قدم راهروان است

از جهان هیچ ندیدیم و عبث عمر گذشت ای دریغا که ز گهواره رسیدیم به گور