بریده‌ای از کتاب خدازاده: خاطراتی پرجاذبه از محمدرضا پهلوی در نگاه نویسندگان و اندیشمندان خارجی اثر محسن فوجی

ماروین زونیس، تحلیل‌گر بین‌المللی و عضو هیئت علمی دانشگاه شیکاگو، در کتاب «شکست شاهانه» می‌نویسد: یکی از مؤلفه‌های آن دوگانگی، باور به قدرت آمریکا در تعیین سیاست‌های ایران بود. آن‌ها به این عقیده رسیده بودند که هر چه ایالات متحده بخواهد، همان خواهد شد. یکی از اهداف عمدۀ آیت‌اللّٰه خمینی درهم شکستن این عقیده‌ی جاافتاده‌ی فرهنگی بود. او تلاش کرد تا به ایرانیان این حس را بدهد که آن‌ها حاکم سرنوشت خود هستند. لذا در تمامی آن ماه‌هایی که رژیم انقلابی، پنجاه و دو شهروند آمریکایی را به اسارت درآورده بود، شعار مطلوب آیت‌اللّٰه خمینی و پیروانش این بود که «آمریکا هیچ غلطی نمی‌تواند بکند». این شعار آن قدر تکرار شد و آن قدر به شیوه‌ای آیینی تکرار گردید که دیگر نوعی طلسم جادویی به نظر می‌رسید. اما به کارگیری آن توسط آیت‌اللّٰه خمینی در خدمت شکستن یکی از انگاره‌های فرهنگ و شخصیت ایرانی بود. اگر ایرانی‌ها به اندازه‌ی کافی این شعار را تکرار می‌کردند، به تدریج به باور آن‌ها تبدیل می‌شد و [اینگونه] احتمالا ایالات متحده نیز دیگر نتواند رژیم انقلابی را از بین ببرد. حداقل [فایده‌ی این شعار آن بود که] مردم ایران از شجاعت آیت‌اللّٰه خمینی جسارت پیدا می‌کردند و قادر می‌شدند عزم ضد آمریکایی خود (و تنفر از آمریکا) را در مقابل ترس از تلافی آمریکا حفظ کنند. منظور از دوگانگی احساسات دوگانه نسبت به ایالات متحده است. از طرفی نفرت از آمریکا در عقاید مردم نمایان بود و از طرف دیگر باور داشتند در مقابل قدرت آمریکا نمی‌توانند کاری بکنند.