بریده‌ای از کتاب جستارهایی درباره تئوری توطئه در ایران اثر احمد اشرف

مقوله توطئه را به دوگونه میتوان بررسی کرد: یکی برخورد آفاقی و علمی و دیگر برخورد انفسی و عاطفی و بیمارگونه در برداشت علمی «توطئه» به عنوان فرضیه ای در نظر می آید که قابل رد یا اثبات است و در پرتو داده های عینی و اسناد و مدارک تاریخی و بدون جانبداری عاطفی مورد بررسی و تحلیل قرار میگیرد. حال آنکه توهم توطئه از اعتقاد راسخ و جزمی و تعبدی به نوع خاصی از توطئه شکل می گیرد و همچون سایر اعتقادها در قلمرو بررسی و تحلیل علمی قرار نمی گیرد و از این رو قابل اثبات یا رد و انکار نیست.