بریده‌ای از کتاب بیست گفتار اثر مرتضی مطهری

حدیث معروفی است که علم سه پله و سه مرحله دارد. انسان همینکه به مرحله اول آن می‌رسد مغرور می‌شود و تکبر می‌کند، معلوماتش در نظرش جلوه می‌کند، خود را از همه چیز و همه کس برتر و بالاتر می‌بیند. این مرحله مرحله علم‌بینی و خودبینی است. تا به مرحله دوم می‌رسد. در این مرحله بر معلوماتش افزوده می‌شود، عظمت خلقت و آفرینش در برابرش نمودار می‌شود، خود را و معلومات خود را در برابر دستگاه عظیم آفرینش کوچک می‌بیند و حالت تواضع در او پیدا می‌شود. این مرحله مرحله واقع‌بینی و جهان‌بینی است، از علم‌بینی به جهان‌بینی می‌رسد، به جای آنکه به معلومات خود نظر افکند به جهان نظر می‌کند و با آن معلومات جهان را اندازه می‌گیرد. تا آنکه قدم به مرحله سوم می‌گذارد. در این مرحله می‌فهمد که هیچ چیز نمی‌داند. این مرحله مرحله بهت و حیرت است. می‌داند و می‌فهمد که مقیاس‌های علم و فکر او برای یک محیط محدود زندگی خودش فقط صحیح است به کار برده شود نه بیشتر.