بریده‌ای از کتاب تاریخ کتابخوانی اثر آلبرتو منگوئل

نگارش تنها ابداعی نیست که در آن لحظهٔ اولین نشانه‌‌گذاری لوح گلی تحقق یافت: تحول دیگری هم در همان لحظه به وقوع پیوست. از آنجا که هدف کار نوشتن این بود که متن محفوظ بماند -یا به عبارت دیگر خوانده شود- این کار همزمان خواننده هم پدید آورد، نقشی که پیش از حضور فیزیکی خواننده، پا به عرصهٔ وجود نهاده بود.