بریدۀ کتاب

به قول ویل دورانت: «آتنیان قرن پنجم نمونه اخلاق ستوده نیستند... [و] از وجدان خود چندان آزار نمی‌بینند. گزنفون در رساله ای که درباره تعلیم و تربیت نگاشته است، صریحاً توصیه می‌کند که در وقت معامله با دشمنان میهن از دزدی و دروغ اجتناب نباید کرد. توسیدید چنین گزارش می‌دهد که مردمان یونان بیشتر دوست دارند که به زیرکی و تیزهوشی موصوف باشند تا به امانت و درستی؛ و ظنّ شان بر آن است که امانت ساده لوحی است. در یونان، یافتن کسانی که از خیانت به وطن امتناعی ندارند آسان است. «پاوسانیاس» می‌گوید: در یونان هیچگاه کسانی که هوس خیانت داشته اند کم نبوده اند... در میان یونانیان آداب اجتماعی و مذهب، اعمال فاتحان جنگ را محدود نمی کند. حتی در جنگ های داخلی معمول آن است که شهر مغلوب را غارت کنند، زخمیان را بکشند، زندانیانی را که فدیه نمی پردازند و نیز اسیران غیر نظامی را به قتل رسانند یا برده کنند، شهرها و درختان میوه و محصولات زراعتی را بسوزانند و هر چه را که زنده است معدوم سازند و تخمی باقی نگذارند که در آینده سر بر آورد.»