بریده‌ای از کتاب بالزاک روایت: رمان نویسان 1 اثر شهریار زرشناس

... شما معشوق پترارک(لائورا) را با معشوق دانته(بئاتریس) مقایسه کنید؛ «دانته» نقطه ی اتصالِ تمام شدن قرون وسطی و آغاز غرب مدرن است؛ او مانند چهره دوگانه ی «ژانوس» است: یک نگاه به گذشته و یک نگاه به آینده؛ یک سر در قرون وسطی دارد و یک سر در عالم مدرن. دانته روایت عاشقانه ای در «کمدی الهی» دارد؛ تصویر معشوق او بئاتریس را ببینید: بئاتریس اثیری است، خیلی عینی نیست، ریز نیست. دانته هم دوره با «پترارک» که او هم شاعر است و از عشق حرف می‌زند؛ نمی‌خواهم بگویم، عشق پترارک شبیه عشقهای زمینی قرن بیستمی در رمانهاست که آنها را بسیار نزدیک می‌بینید و احساسشان می‌کنید، نه! اما لائورای پترارک را_که واقعیت عینی هم داشت_ با بئاتریس دانته بئاتریس دانته، هم گویا واقعیت عینی داشت، مقایسه کنید؛ اتفاقاً هیچ یک از این خانم ها، این آقایان را تحویل نمی‌گرفتند و این‌ها فقط برای خودشان عاشق بودند، عشق‌های کاملاً یک طرفه؛ اما به وصف ها توجه کنید! در مقایسه با دانته، وصف بوکاچیو زمینی تر، عینی تر، عقل معاشی تر، انضمامی تر و به افق تفصیل، به شدت نزدیک تر است، همین اتفاقی که در شعر پترارک می‌افتد و زمینی می شود، در نثر بوکاچیو که هم زمان با پترارک است یعنی در «دکامرون» او رخ می‌دهد؛ نمی‌گویم«دکامرون» رمان است به هیچ وجه چنین چیزی نمیگویم اما «دکامرون» آغاز حرکت در مسیری است که دو یا سه قرن بعد سر از رمان در می‌آورد؛ البته با یک واسطه که رابله است...