بریدۀ کتاب

یکی از مورخین منورالفکر معاصر در این باره می نویسد: ((مستشار الدوله، رساله یک کلمه را در سال ۱۲۸۷ قمری در پاریس نوشت. این کتاب در حقیقت، ترجمه ی قانون اساسی فرانسه است و او برای آنکه از حدت مطالب آن بکاهد، دست به حیله ای زد و قوانین اساسی فرانسه را با آیات قرآن و احادیث اسلامی مقایسه و منطبق نمود... مستشار الدوله در تبریز با لیبرالیسم انگلیسی و در روسیه با افکار و آثار سوسیالیست ها آشنایی یافت... بیشترین تغذیه سیاسی او از مکتب اصالت فرد INDIVIDUALISME فرانسوی و فردگرایی وابسته به آن بود. بدین معنی که رساله ی یک کلمه، ترجمه ی قانون اساسی فرانسه است و قانون اساسی ((کنوانسیون)) و نیز اعلامیه حقوق بشر خود زائیده آثار فیلسوفان فرانسوی و وابسته به این دو مکتب، مثل روسو و منتسکیو است.