بریده‌ای از کتاب آشنایی با قرآن (تفسیر سوره های دهر، مرسلات، نبا، نازعات) اثر مرتضی مطهری

کلمه «صبر» گاهی با عَلی ذکر می‌شود، می‌گویند «صبرِ بر» چنان که در مورد مصیبت گفته می‌شود صبرِ بر مصیبت. یا می‌گویند صبر بر مصیبت یا می‌گویند صبر در مصیبت؛ صبرِ عَلی و صبرِ فی. یک مورد دیگر در مورد طاعت به کار برده می‌شود، چون همچنان که مصیبت صبر می‌خواهد طاعت هم که برای انسان زحمت و مشقت دارد صبر می‌خواهد. مثلا روزه گرفتن صبر می‌خواهد، خود نماز صبر می‌خواهد، حج رفتن صبر می‌خواهد، جهاد کردن صبر می‌خواهد. به اختلاف، هر طاعتی نیازمند به صبر به معنی جامع خویشتنداری است. در آنجا می‌گویند صبر بر طاعت یا صبر در طاعت. نوع دیگر صبر ما داریم که آن «صبرِ از» است. آن در جایی است که انسان به یک امری میل دارد، شهوتش تقاضای آن را دارد ولی امر الهی خلاف آن است. اینجا هم انسان باید صبر کند ولی نه «صبرِ بر» بلکه «صبرِ از» یعنی صبرِ از معصیت حال یک نوع صبر دیگر ما داریم که «صبرِ برای» است، صبرِ لـِ. در این آیه آن صبر است : فَاصْبِرْ لِحُکمِ رَبِّک این در جایی گفته می‌شود که صبر مفهوم انتظار را داشته باشد.