در اثر حاضر، نگارنده سعی دارد انگاره های تاریخی - تمدنی و دلایل ظهور و سقوط تمدن ها و وضعیت تمدنی انقلاب اسلامی را تحلیل کند. ظهور و سقوط تمدن ها در ادوار مختلف تاریخی از علل و عوامل متعددی سرچشمه می گیرد. علل و عواملی که نوع تحلیل و توجه به آن در ظهور و سقوط تمدن های دیگر بی تأثیر نخواهد بود. همین مسئله اساسی است که زمینه ساز توجه جدی اندیشمندان غربی علی الخصوص شرق شناسان پس از عصر روشنگری را به نگارش و تحلیل تاریخی تمدن های بزرگ واداشته است. این تحلیل ها بسترساز ساخت اندیشه ای اندیشمندان مشرق زمین گردیده و از همین رو در وابستگی اندیشه ای ما به غرب تأثیری غیرقابل انکار داشته است. در مقابل این جریان سازی تحلیلی از وقایع تاریخی و علل ظهور و سقوط تمدن ها توسط اندیشمندان غربی، در دوران معاصر علما اسلامی تلاش داشته اند تحلیل های تمدنی بریافته از مبانی اسلامی را احیا و از خلال مباحث کلامی و معرفتی بسط و گسترش دهند. چنین تأثیری از اندیشمندان اسلامی پایه گذار مبانی گردیده است که زمینه ساز شکل گیری انقلاب اسلامی شد.