محمود دولت‌آبادی، آن واپسین‌ نویسنده از نسل طلایی داستان‌نویسی مدرن ایران، بنشسته و بنوشته از هر آن‌چه که از صاحبان این نام‌ها به‌ خاطر داشته و هر آن نظری که می‌خواسته درباره‌شان اظهار کند. روایت‌ها شاید بهترین توصیف را با کلمه‌ای از مقدمه‌ی خود نویسنده بر قامت خود ببینند: «بشولیده». دولت‌آبادی داستان‌نویس است، زندگی‌نامه‌نویس و خاطره‌پرداز و پژوهشگر زندگانی‌ها نیست که انسجام خاصی برای این قماش از نوشته‌‌های خود قائل بوده باشد، پس قلم را بر کاغذ آزاد و رها گذارده و این نیز خود تحفه‌ای است برای خواننده‌ی قلمی‌های او در طی سالیان، که ببیند حالا دولت‌آبادیِ غیرداستان‌نویس [به‌راستی که چه ترکیب نازیبایی‌ست]  چگونه خواهد نوشت؛ نثرش تا کجا انعطاف و توانستن در خود دارد؟ این نثر، در *یاد بعضی نفرات* چگونه خود را می‌نمایاند؟ ـــــــــ
دولت‌آبادی در دوره‌ای کار خود را آغازیده و بالیده که ایران در آستانه‌ی آن توسعه‌ی ناگهانی نامتوازن و مرکزگرا قرار داشته، و بخشی از سیاست‌های دربار شامل توجه خاص به هنرهای زیبا می‌شده است، در دوره‌ای که حرکت‌ها و گروه‌‌های خلاقی در تئاتر به منثه‌ی ظهور می‌رسند و بعد هم موج نوی سینما آغاز می‌شود، از سویی روشنفکری ایران در اوج است و مجلات طلیعه‌گاه شاعران و نویسندگان جوانی بود که بخش مهمی از ایشان سلسله‌جنبان نحله‌هایی شدند که تأثیرشان گاه تا چند دهه بعد هویدا شد. در این میان، دولت‌آبادی با تئاتر آغاز کرد و از گردش خوش روزگار در یکی از مهم‌ترین فیلم‌های موج نوی سینمای ایران، گاو (1348) اثر داریوش مهرجویی، در نقشی مکمل درخشید و بعد آرام و آرام و با پیگیری نفس‌گیری طی سال‌ها، داستان رئالیستی ایران را بدانجایی رسانید و خود با آن رفت که شد یک قله‌ی مهم در داستان‌نویسی ایران، و البته از نثرنویسان خوب زبان فارسی. حال، خراسانی‌مردی این‌چنین، با کوله‌باری از تجربه از نشست و برخاست‌های بسیار و غنی خود با نسلی تکرارنشدنی و غور و تعمق در بازمانده‌هایی و آثاری، راوی تکه‌هایی از این زندگی‌هاست.
پس این نوشته‌ها هم حامل گوشه‌هایی از زندگی اوست و هم‌زیستی‌های گاه لحظه‌ای و گاه عمری با کسانی که سخنشان در کتاب رفته است، و هم آیینه‌ای است _پیدا و ناپیدا_ بازتابنده‌ی دیدگاه دولت‌آبادی درباره‌ی نام‌آوران هم‌پیشه‌ و هم‌بیشه‌اش: با محمدعلی جمال‌زاده که با نامه‌هایش به کتاب احضار شده است، آغاز می‌کند و می‌رود تا آل‌احمد و دانشور و اخوان و شاملو و سپانلو و مجابی و درویشیان و شهیدثالث و بیضایی و نوشین و رادی و گلشیری و آدمیت و هانتکه و میلر و جویس و چند تن هشیار و ناهشیارِ دیگر.


ــــــــــــــــــــــــــــــ
*از سروده‌ای از نیما یوشیج:
یاد بعضی نفرات/ روشنم می‌دارد...
          

            «میم و آن دیگران»
دل گفته های محمود دولت آبادی خان است به صورت مکتوب.
روایت آشنایی و ذکر احوالی از نویسندگان و فیلمسازان شهیر معاصرش با اندکی تجلیل و نقد.
از جلال ال احمد و سیمین دانشور گرفته تا سپنتا و گلشیری و شاملو و بیضایی.
هرچند راجع به جلال به نظر من بدخلقی کرده کمی و «نفرین زمین» و «غرب زدگی اش» را افراطی و احساسی دانسته و خودش راه اعتدال پیش گرفته و از خوبی های غرب و‌مدیون بودن ادب و فرهنگ این سرزمین در ۲۰۰ساله اخیر به شرق شناسان سخن رانده است؛ در عوض تا می توانسته از همسرش سیمین تعریف نموده که چنین و چنان.
متن کتاب که «نثرسپید» است ! زیاد به مذاق جوانان دهه۶۰ به بعد خوش نمی اید مگر به خریقان ادب و تاریخ و الا دهه چهل و پنجاه که نوستالژی ادبیات انقلابی و زمستانه ی شاملویی خود را خوب در این اثر باز میابند.گوارایشان...!
          

            "میم و آن دیگران" یادداشت‌های "محمود دولت آبادی" درباره‌ی  نخبگان عرصه‌ی فرهنگ است که دولت آبادی با آنها مرتبط بوده است.
در این کتاب درباره‌ی بزرگانی چون جلال آل احمد، هوشنگ گلشیری، علی اشرف درویشیان، عبدالحسین نوشین،مهدی اخوان ثالث، محمدرضا لطفی و ......... میخوانیم.
این یادداشت‌ها کاملا شخصی است و ما این اشخاص را کاملا با زاویه‌ی دید دولت آبادی می‌بینیم. به نظرم مهم‌ترین نکته‌ی مثبت و نقطه قوت کتاب هم همین است.
          

            میم و آن دیگران...
تک نگاشت های استاد دولت آبادی است از خاطرات و مواجهات ایشان با خیلی از چهره های نوستالژیک معاصر...
از جلال احمد، هوشنگ گلشیری، بهرام بیضایی، جمالزاده، اخوان ثالث تا اکبر رادی و محمدرضا لطفی.
انباشت و ذخیره واژگانی که دولت آبادی از آن بهره می گیرد، باعث می شود، نگاشت های استاد، خواندنی تر شود. کتاب ١۶۵ صفحه است.
برخی از مقالات را دولت آبادی برای روزنامه ها نوشته، برخی را برای یادبود و سالمرگ شخصیت ها نوشته و برخی متن سخنرانی ایشان است در وصف چهره های ادبی و هنری معاصر. همه این آثار شامل ٢٣ مقاله است حول ٢٢ نفر. کم یک مقالات و نفرات از اینجا ناشی می شود که درباره محمدعلی سپانلو، ٢ مقاله می خوانیم.
کتاب را مثل همه کتاب های دولت آبادی، نشر چشمه منتشر کرده. چاپ ششم آن در سال ٩٧، بیست هزار تومان قیمت خورده!