اکو در نخستین نامه به کاردینال مارتینی توصیه می‌کند که مسائل فوری روز را به بحث نگذارند و به مباحثی بپردازند که در عین به روز بودن ریشه در گذشته‌های دور تاریخی دارند. عملاً هم سه سؤالی که مطرح می‌کند (هزاره‌گرایی، سقط جنین، کشیش شدن زنان) چنین وضعیتی دارند؛ مسائل روزند اما تازه سر و کله‌شان پیدا نشده، جهان مسیحی از دیرباز درگیرشان بوده ولو آنکه در هر زمان جزئیات و استدلال‌ها تغییر کرده باشند. اکو در هر نامه سعی می‌کند، هر چند گذرا، به ریشه‌های مسئله‌اش، در گذشته‌های دور تاریخی، اشاره کند.

اگر به دنبال مسائل عام الهیاتی هستید به گمانم این کتاب چندان کمکتان نمی‌کند.
عنوان کتاب به نظر من گویای محتوای آن نیست؛ عمده‌ی بحث کاری به کلیت «ایمان» و «بی‌ایمانی» ندارد، کتاب بر همان سه مسئله می‌چرخد که مسائل روزِ با ریشه‌هایی تاریخی در «مسیحیت کاتولیک‌»اند، به غیر از، بیست صفحه‌ی آخرش که مارتینی پرسشی درباره‌ی اخلاق ملحدان پیش می‌کشد که عام و کلی است. البته که در لابه‌لای بحث‌ها بعضاً به نکات خوبی اشاره می‌شود و به جز این، شیوه‌ی بحث هم شاید خالی از لطف نباشد اما به چشم من آنقدرها هم درخشان نیامد، اگر مرعوب نام‌های روی جلد نشوم باید بگویم به نظرم خیلی «معمولی»ست.

بخشی از کتاب:
مارتینی: در مورد بحث‌هایی که ممکن است «کلامی» محسوب شوند چه می‌توانم بگویم؟ مثل همان بُن‌انگاره‌ی خودتان که می‌گویید: «چنانچه مسیح بر اساس طرح غیرقابل درک یزدانی، در ژاپن تجسد یافته بود، امکان داشت برنج و ساکی اجزای عشاء ربانی باشند.» الهيات علم احتمالات نیست، یا از مقوله‌ی «امکان داشت چه روی دهد چنانچه...» نیست. الهیات فقط از واقعیت‌های تاریخی عینی پیرامون حقیقتِ وحیانی شروع می‌کند و می‌کوشد این واقعیت‌ها را درک کند.
        

          نامه‌نگاری‌های کاردینال مارتینی و اکو در موضوعات محل اختلافی مثل سقط جنین و مرگ و.. خیلی خوب و خواندنی.
یک آرزویم هم این بود که بین دو متفکر  آدم حسابی‌ :) نامه‌نگاری برقرار می کردیم در مورد مشکله‌هایی که دورمان را پر کرده و حظ می بردیم. 
        

          و چنین است که معتقدم اخلاق طبیعی(که به خاطر دین پرستی عمیقی که به آن جان می دهد سزاوار احترام است) از نظر بنیادی می تواند با اصول اخلاقیاتی برابری کند که بر شالوده ایمان به تعالی شکل گرفته اند... و آن چه در تعارض ها و مجادله های ایمان باید حاکم باشد محبت است و دوراندیشی.
گفت و گوی دلنشین و خواندنی امبرتو اکو و کاردینال مارتینی به همت روزنامه لاکوره را دلاسرا با این جملات پایانی و شگفت انگیز اکو به پایان می رسد؛ همفکری جذابی از دیندار بودن و بی دین بودن و امکان اخلاقی زیستن بدون پشتوانه دینی و نظر من شاید به طراحی جلد کتاب نزدیک تر باشد که بی ایمانی هم چنان یک نقطه تاریک و مبهم و کشف نشده است.
با این حال همچنان که اکو یادآور شد دو گزاره همواره باید حاکم باشد: محبت و دوراندیشی. 
        

          به نام او

آخرین جمله کتاب به نقل از امبرتو اکو چنین است:‌ «آنچه در تعارض‌ها و مجادله‌های ایمان باید حاکم باشد، محبت است و دوراندیشی.»
«ایمان یا بی‌ایمانی؟» شرح مکاتبات یک فیلسوف با یک مقام بلندپایه روحانی است. اکوی نشانه‌شناس در باب ایمان و معتقداتِ مسیحیت کاتولیک با کاردینال مارتینی بحث و گفتگو کرده و آن‌چیزی که این بحث را شکل داده همین محبت و دوراندیشی دوطرفه است که اکو در پایان کتاب به آن اشاره می‌کند. یعنی زمانی گفتگو شکل می گیرد که اثری از همگرایی و محبت در طرفین باشد. در این کتاب هم اکو بهره‌های فراوانی از اعتقادهای مذهبی دارد، او چندبار در طول بحث اشاره می‌کند که تا بیست و دو سالگی یک کاتولیک دین‌دار بوده است. و هم مارتینی با اینکه از اعضای بلندپایه کلیسای کاتولیک است تعصب خشک مذهبی ندارد و می‌تواند بدون در نظر گرفتن آن با دیگری بحث کند. بحثی محبت‌آمیز و همدلانه.

به نظر من کتاب خوب بود ولی کافی نبود می‌شد که بیش از اینها باشد. بخش عمده‌ای از مباحث مصداقی بود که مربوط به متون مذهبی کاتولیک می‌شد و برای مخاطب عام کارایی نداشت مگر اینکه مترجمی زبردستتر و آگاه‌تر بر آن شرح و تعلیق می زد یا حداقل در مقدمه به برخی اشاره می کرد. بحث در دو مکاتبه پایانی اوج گرفت و به‌ناگاه تمام شد. با این حال کتابی است که می‌ارزد دو ساعتی را صرف خواندنش کنی. آنچه که من از این کتاب دریافتم این است که دیانت چنان با فرهنگ، بخصوص فرهنگ ریشه‌دار کشوری چون ایتالیا، درهم تنیده است که جدا کردن آموزه‌های دینی و مذهبی از فرهنگ و شیوه زندگی مردمان عملی نشدنی و محال است هرچند خود فرد داعیه‌دار بی‌دینی  باشد. کاردینال مارتینی در آخرین مکاتبه‌ای که با اکو دارد با طرح پرسشی او را به اذعان این نکته وامی‌دارد.