یادداشت مریم محسنیزاده
1403/11/9
اورسن ولز عموماً به خاطر نوآوری در تکنیک، تغییر قواعد سینمایی، انتخاب زوایای عجیب دوربین و شکست خط روایت در فیلم "همشهری کین" شناخته میشود. "همشهری کین" در نگاه اول فیلمی است دربارهٔ قدرت مطبوعات و رسانه. ازطرفی کین را نماد آمریکایِ اواخر دههٔ سی میلادی میدانند، زمانیکه بزرگترین بحران اقتصادی سرمایهگذاری را از سر گذراند. ولز وقتی این فیلم را ساخت که محصولات و حتی تصاویر، به صورت انبوه تولید میشدند. در فیلم دیالوگی وجود دارد که به همین مسئله اشاره میکند:" کین هیچ چیز را دور نمیریخت و همه چیز را تا حد زیادی انباشته میکرد". در "همشهری کین"، شخصیت خبرنگار فقط از ظاهر زندگیِ کین اطلاع دارد و برای پی بردن به کارهای کین، سراغ آخرین کلمهای که گفته میرود؛ یعنی "Rosebud". به همین منظور به پنج نفر مراجعه میکند تا روایتهایشان را بشنود؛ همسر سابق، بهترین دوست، مدیر امور تجاری، قیّم و نوکر کین. ازاینرو "همشهری کین" فیلمی است دربارهٔ زاویه دید و نظرگاه که در جستجوی حقیقت، تمام زوایای ممکنِ زندگی کین را نشان میدهد. خبرنگار در اواخر فیلم میگوید:" شاید Rosebud چیزی بود که کین نتوانست به دست آورد یا چیزی بود که از دست داد. هرچه باشد، نمیتواند علّت همه چیز را توضیح دهد. فکر نمیکنم هیچ کلمهای بتواند زندگی یک انسان را توضیح دهد." این جمله بازگشتی است به گفتارِ ایدئولوژیک که مسئله را به معمای یک شخص تبدیل میکند که سرنخی برای پیدا کردنش نیست. فیلم "همشهری کین" با ردّ روایتی که هالیوود در اواخر دههٔ سی از روانکاوی فروید داشت، از کنار دوران کودکی به عنوان دورهٔ تعیینکننده میگذرد. همچنین اشاره میکند که از دست رفتن کودکی کین به خاطر رسیدن ارثیهٔ کلان به او، به خسرانی بدل میشود که باید باقی زندگی خود را صرف جبران آن کند و هرگز موفق نمیشود. "همشهری کین" ردّی است بر این تصور که برای فهم یک شخصیت، سندهای عمیقی در کودکی و مسائل جنسی او وجود دارد. زیر و رو کردن خاطرات کین، در نهایت اطلاعات مهمی برای دانستن انگیزهٔ کارهایش به دست نمیدهد. بنابراین تِز اصلی "همشهری کین" این است که هر شخص یک معماست. به نقل از آندره بازن "همشهری کین" فیلمی است دربارهٔ تراژدی کودکی. پروژهٔ کین این بود که انتقام سرخوردگیِ کودکیاش را با رسیدن به قدرت اجتماعی بگیرد و از نظرش این قدرت اجتماعی برای او مثل یک سورتمهٔ غولپیکر بود. به گفتهٔ بازن، کین نمادِ یک نظام اجتماعی بود که کودکیاش را از دست داده بود و میخواست از طریق ابدی کردن فرایندِ جستجوی کودکی، ساختار خود را ادامه دهد.
(0/1000)
نرگس🐚
1403/11/10
1