یادداشت فاطمه امیری پری

        پیش از آن که مطلبی در مورد این کتاب بنویسم، باید از دوره لیسانس و کلاس درس تاریخ اروپای دکتر محمدتقی امامی خویی یاد کنم. استادی صبور، فهیم و با اخلاق که با لهجه شیرین آذری، تلاش داشت تا دانسته های خود را با زبانی گرم و شیوا به دانشجویان خود انتقال دهد. تنش به ناز طبیبان نیازمند مباد.

همانطور که در پیشگفتار کتاب به آن اشاره شده، کتاب "تاریخ امپراتوری عثمانی" به قلم استاد محمدتقی امامی خویی، در تلاش است به عوامل شکل گیری، توسعه، توقف و فروپاشی این امپراتوری بپردازد. این کتاب برای دانشجویان لیسانس و علی الخصوص درس تاریخ عثمانی و خاورمیانه نوشته شده و نویسنده کوشیده است -در حد یک کلاس دو واحدی و دانشجویانی که تا پیش از آن، شاید آگاهی از تاریخ عثمانی نداشته اند- به بررسی سیر رخدادی تاریخ عثمانی به صورت کلی  و موجز بپردازد؛ زیرا که بررسی تاریخ عثمانی با سبقه طولانی آن از قرن چهاردهم تا بیستم میلادی، در یک کتاب حدود سیصد صفحه نخواهد گنجید اما با این وجود، به عنوان مقدمه ای کلی، برای آشنایی مختصر با این امپراطوری، خواندنی و قابل توجه است.
امامی خویی در این کتاب در آغاز به صورت گذرا، به تاریخ سلجوقیان آناتولی، حضور مغولان و ایلخانان، حکومت های کوچک محلی در آناتولی، شکل گیری دولت عثمانی می پردازد و سپس سیر گسترش این حکومت را در تقابل با امپراطوری بیزانس، جنگ های صلیبی، ایران عصر صفوی و همچنین سیطره کامل این حکومت تا پشت دروازه های وین با اندیشه و ایدئولوژی غزا و جهاد اسلامی و در باطن، بسط قلمرو و اندیشه های ایجاد خلافت اسلامی و امپراطوری به تصویر می کشد و در کنار آن، با دیدگاه تحلیل تاریخی، به عوامل انحطاط، ضعف، تحولات فکری و فرهنگی و سیاست های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی اشاره می نماید.
اگرچه کتاب فوق به جهت آشنایی اولیه با تاریخ عثمانی به واسطه اشراف نویسنده بر این برهه از تاریخ قابل توجه است اما ایردی که می توان بر کار نویسنده گرفت-که البته این ایراد برتمامی کتاب های چاپ سمت وارد است- ناقص شدن توضیحات و رخدادها به واسطه تعیین شدن حجم و صفحات خاصی برای چاپ کتاب است. این مساله موجب می شود که اولا پرش وقایع و رخدادی در متن صورت گرفته و نویسنده برای آن که بتواند به مطلب اصلی و مدنظر خود بپردازد، از برخی موضوعات گذر می نماید. ثانیا در زمانی که در مباحث دیگر به ناچار باید به همان پرش ها اشاره نماید، به صورت گذرا اشاره به رخدادی می کند که خواننده ذهنیتی از آن در سیر تورق کتاب ندارد. این امر منجر به سکته در قسمت های مختلف کتاب و ایجاد ابهام و سوال در ذهن خواننده می گردد.
با این حال  و علی رغم نکات فوق الذکر، این کتاب به منظور آشنایی اولیه با تاریخ عثمانی و سیر تحولات آن و در نتیجه بررسی کتب بیشتر در این زمینه برای دستیابی به اطلاعات تکمیلی، ماخذی مناسب است.