یادداشت سعید بیگی

        این نمایشنامه فوق‌العاده بود و نثر مترجم هم خیلی خوب بود و از خواندنش لذت بردم.

با خواندن این نمایشنامه، به یاد نمایشنامۀ «ملاقات بانوی سالخورده» اثر فردریش دورنمات افتادم که چگونه یک فرد مورد توجه مردم، در اندک مدتی دشمن مردم شد و خود به پیشواز مرگ رفت.

اما قهرمان ما در این داستان، کار خطایی نکرده و به درستیِ پندار، گفتار و کردارش و راه و مسیری که در پیش دارد؛ مطمئن است و ایمان دارد و به هیچ روی از آن کوتاه نمی‌آید و تا پایان به مبارزه‌اش ادامه می‌دهد.

در این بین تنها اعضای خانواده‌اش؛ همسر، دختر و دو پسرش و دوستش ناخدا همراه او هستند و به درستی کار و اندیشۀ او باور دارند و تنهایش نمی‌گذارند و همین به پزشک نیروی مضاعف می‌دهد.

ما نظیر این افراد را در اطراف خودمان می‌بینیم که با یک برخورد یا سختی و دشواری، به بسیاری از اعتقادات و علایق و ارتباطات خود پشت پا زده و تمام پل‌های پشت سرشان را خراب می‌کنند و راهی را می‌روند که در جهت منافع کوتاه‌مدت آنان باشد.

البته نمی‌توان تمام مردم جامعه را به این دلیل سرزنش نمود و آنان را مورد نکوهش قرار داد. این رفتاری است که در گذر زمان از پیشینیان و اطرافیان خویش آموخته‌اند و تصور می‌کنند که بهترین رفتار همین است.

به نظرم ایبسن، در توصیف واقعیات جامعۀ کوچک مَدّ نظرش خوب عمل کرده و شرایط را به زیبایی به تصویر کشیده است. هم‌چنین در توصیف افکار، حالات و رفتارهای آدم‌های نمایشنامه هم خوب و موفق عمل کرده است.

وقتی با خواندن داستان یا نمایشنامه‌ای، با آدم‌های آن احساس نزدیکی و همدلی می‌کنیم؛ می‌تواند نشانگر این باشد که نویسنده در کارش تا حدود زیادی موفق عمل کرده و ما را به آن آدم‌ها و دنیای‌شان نزدیک کرده است.

در این نمایشنامه؛ نویسنده به زیبایی، سادگی عوام را که تحت تاثیر برخی مسئولان و گردانندگان، به سادگی موضع می‌گیرند و صرف‌نظر از اینکه بدانند یا ندانند چه می‌کنند؛ دست از نظر پیشین خویش بر می‌دارند و موضعی تازه اتخاذ می‌کنند، نشان داده است.