یادداشت سید محمد بهروزنژاد

                《به نام خدا 》
خانه ای در تاریکی رمان نوجوانی در ژانر وحشت و نوشته سیامک گلشیری است. 

شروع رمان جذاب است و از همان ابتدا تعلیق را به همراه دارد. بخش اول کتاب ، یک ماجرای ترسناک از زبان راوی ناشناخته ای روایت می شود که باعث درک فضای کلی اثر توسط مخاطب می شود. بعدتر نیز از این ماجرا در بدنه رمان به خوبی استفاده می شود.
اصل داستان از بخش دوم شروع می شود:
یک شب چهار پسر نوجوان تصمیم می گیرند دور از چشم خانواده ، در کانال آبی خارج از شهر شنا کنند. کانال کنار جنگلی تاریک است و کل محیط تنها یک نورافکن دارد . نویسنده به خوبی از ظرفیت مکان برای تزریق ترس بیشتر به مخاطب نوجوانش استفاده می کند: دوری از خانواده ، جنگل تاریک و کانال آبِ سرد. 

از همان ابتدای رسیدن نوجوانان کنار کانال ، ما با اتفاقات عجیبی روبرو می شویم که اقتضای ژانر وحشت است:
صدای افتادن جسمی در آب می آید ، نورافکن کم و زیاد می شود ، از ماشین صدای بوق می آید و چراغش روشن و خاموش می شود.
نویسنده به شکل هوشمندانه ای علت تعدادی از این اتفاقات را مشخص می کند که تعلیق بیش از اندازه مخاطب را زده نکند و همزمان تعدادی را همچنان بدون علت باقی می گذارد تا تعلیق کاملا از بین نرود.
در این بین همان ماجرای ترسناک ابتدای رمان از زبان یکی از پسر ها تعریف می شود تا نوعی پیش بینی برای اتفاقات ترسناک آینده باشد.
شخصیت پردازی خوب رمان هم باعث می شود نوجوانان با شخصیت ها همزاد پنداری کنند چرا که نویسنده ویژگی های دوره نوجوانی (استقلال طلبی و کله شقی و ...) را به خوبی در شخصیت هایش تعبیه کرده و نشان می دهد که با فضای آنها بیگانه نیست.
نویسنده برای وحشت آفرینی بیشتر ، شخصیت ها را از هم جدا می کند تا هیچ پشتیبانی نداشته باشند و این کار را تصنعی انجام نمی دهد ، بلکه با اختلاف انداختن بین آنها به این هدف دست می یابد. در چنین شرایطی انتخاب نویسنده برای اول شخص بودن زاویه دید قابل تحسین است. زیرا از طرفی باعث می شود ما از سرنوشت دیگر شخصیت ها خبر نداشته باشیم و مانند راوی نگران آنها باشیم ، و از طرف دیگر ترس شخصیت اصلی را از نزدیک احساس کنیم و خودمان را جای او بگذاریم.

در انتها گلشیری با ترفندی تکراری ولی موثر کاری می کند که رمان با اینکه در ژانر وحشت قرار می گیرد اتفاقی ماورای طبیعی نداشته باشد و به واقعیت پایبند بماند.
از این جهت رمان پایان بندی درخشانی دارد ، مخصوصا که پایان باز است و نهایت امر مشخص نمی شود.

در آخر خانه ای در تاریکی برای مخاطب نوجوان یک رمان ترسناک پرکشش با کمترین میزان از فانتزی و فراواقعگرایی ست که در دل خود پیام مهمی نیز نهفته دارد و شاید نوجوانان را از اعمال خودسرانه و بی منطق دور کند.
        
(0/1000)

نظرات

درود
چه ساده، روان و روشن اثر را معرفی کردید. سپاس از یادداشت زیبایتان.
1
لطف دارید ،.