یادداشت محبوبه طاهری

فلسفه ذهن: یک راهنمای مقدماتی
        حالات ذهنی چیست؟ آیا آنها حالات مغز فیزیکی‌اند و یا حالات یک روح غیرفیزیکی؟ آگاهی چیست؟ چگونه حالات ذهنی می‌توانند درباره چیزهای خارجی از ذهن باشند یا آنها را بازنمایی کنند؟
بنابر یک سنت باستانی، ذهن امری غیر فیزیکی است. این امر دوگانگی در جوهر نام دارد. ذهن از سنخی کاملاً متمایز از بدن است. بدن شیء فیزیکی است که در فضا قرار دارد و از اتم‌هایی ساخته شده، قد و وزن دارد و می‌تواند دیده یا لمس شود. حال آنکه ذهن امری غیر فیزیکی ست، در فضا قرار ندارد و از اتم‌هایی ساخته نشده، نه دارای وزن است نه قد و نمیتوان دید یا لمس کرد. در جهان ۲ نوع جوهر وجود دارد جوهر ذهنی و جوهر فیزیکی. گاهاً ذهن غیر فیزیکی را روح نامیده‌اند. اما به دلیل پیوندهای کلمه روح با آموزه‌های دینی، بهتر است از اصطلاح روح استفاده نشود. گرچه ذهن و بدن کاملاً مجزا هستند ولی در عین حال با یکدیگر تعامل دارند. اطلاعات حسی درباره حالات جهان از مغز به ذهن فرستاده می‌شود و تصمیمات درباره نحوه واکنش از ذهن به مغز باز می‌گردد. من روابط میان ذهن و بدن از نوع روابط علی است. اگر یک شیر را دیدیم: اطلاعات حسی منتقل شده از مغز به ذهن، علت پی بردن ذهن به حضور شیر است. تصمیم ذهن به فرار نیز از علت آن است که مغز عضلات مربوطه را فعال سازد.
زمانی بسیاری بر این عقیده بودند که تمام حالات ذهنی آگاهانه هستند در تحقیقات اخیر گفته شده که چنین چیزی صحیح نیست به عنوان مثال ما می‌توانیم میل یا حتی باوری ناآگاهانه داشته باشیم. این که تمام حالات ذهنی در وجه آگاهانه بودن شریکند پذیرفته نیست.
نظریه دیگری وجود دارد که ادعا می‌کند حالات ذهنی همان حالات فیزیکی مغز هستند. در این نظریه حالات ذهنی را با برخی حالات خاص مغز یکسان می‌دانند. نویسنده ۶ وجه عمومی از حالات ذهنی را عرضه کرده است برخی حالات ذهنی معلول، حالت جهان خارج هستند. به عنوان نمونه تاثیر علّی دیدن یک فنجان قهوه را می‌توان تا مغز پیگیری کرد. از نور منعکس شده از فنجان گرفته تا سلول‌های حامل اطلاعات در مغز. برخی حالات ذهنی کنش‌هایی به بار می‌آورند. حالتی که تحقیقات علوم عصبی با قوت زیاد آن را تایید می‌کنند. بعضی حالت‌های مغزی علت کنش‌هایی مثل راه رفتن می‌شوند. برخی حالت ذهنی علت برخی دیگر از حالات ذهنی‌اند. مثلاً می‌دانیم که امروز روز شنبه است علاوه بر این می‌دانیم که روز شنبه روز پرداخت حقوق است. هردو، حالات ذهنی هستند. برخی حالات ذهنی در مورد اشیای جهان می‌باشند. آنها بازنمایاننده جهان به صورتی خاص هستند. برخی انواع حالات ذهنی به صورتی نظام‌مند با انواع خاصی از حالات مغزی همبستگی دارند. برخی حالات ذهنی آگاهانه‌اند. یعنی دارای حس یا کیفیتی درونی هستند.
روانشناسان نیز به مطالعه ذهن می‌پردازند. آنها درباره انسان و غیر انسان آزمایش کرده و بر اساس این نتایج تجربی نظریه‌های بسیاری در باب ذهن ارائه می‌کنند. قاعدتاً فلاسفه ذهن آزمایش نمی‌کنند. در عوض به مقولاتی می‌پردازند که گاه مفهومی خوانده می‌شوند. آنها در جستجوی روشن‌کردن معنای اصطلاحات‌اند. اصطلاحاتی مانند "آگاهی" . آنها به  دنبال یافتن خطاهایی منطقی در استدلال‌های مربوط به طبیعت ذهن‌اند. آنها سازگاری یا ناسازگاری ادعاهای ما در باب ذهن را بررسی می‌کنند. فیلسوف بزرگ فرانسوی رنه دکارت ادعاهای مهمی در باب ذهن داشته است. فلاسفه معاصر نیز به صورتی روز افزون بر پایه آزمایش‌هایی که روانشناسان انجام می‌دهند به بسته‌بندی نظریات خود در باب ذهن مشغول‌اند.در واقع امروزه گاه به دشواری می‌توان معین کرد که فلسفه در کجا خاتمه می‌یابد و روانشناسی از کجا آغاز می‌شود.

      

2

(0/1000)

نظرات

تاکنون نظری ثبت نشده است.