یادداشت آروشا دهقان
1402/4/17
معمای بزرگ تاریخ که بیش از دو هزار سال حل نشده مانده، یک تراژدی با چهار نقشآفرین اصلی؛ کمبوجیه، بردیا، گئوماتهی مغ و داریوش بزرگ! کسی به نام بردیا، پسر کوچکتر کوروش بزرگ، بر کمبوجیه، شاهنشاه ایران، میشورد و از همینجاست که معما آغاز میشود. شواهد، منابع اولیه و بسیاری از تاریخنگاران گفتهاند که این شورشی مغی بود گئوماته نام که کمبوجیه، پیش از لشکرکشی به مصر، او را به سرپرستی دربار شاهی گماشت و این مغ با استفاده از شباهتش به بردیا، برادر کمبوجیه، خودش را بردیا خواند و شورش کرد. گروهی دیگر اما بر این باورند که شورشی یاد شده نه یک مغ دروغگو، که به راستی پسر کوروش بوده است. ویسهوفر، که معرف حضور همهی تاریخ پژوهان خرد و کلان است، شواهد تاریخی و استدلالهای حامیان هر دو روایت را بررسی میکند اما او هم مثل بسیاری از پیشنیانش نمیتواند راز قتل بردیا را حل کند! با این وجود، در خلال این بررسی اطلاعات خوبی از علل شورش گئوماته/بردیا، اوضاع در زمان شاه کمبوجیه، تناقضات منابع بابلی و مصری با تاریخنگاریهای یونانی و شرایط سیاسی و اجتماعی از پایان دورهی پادشاهی کوروش تا بر تخت نشستن داریوش یکم به دست میدهد. خواندن این کتاب بسیار مفید و کوتاه، و البته نایاب، به همهی دوستداران تاریخ پیشنهاد میشود.
(0/1000)
1402/4/20
0