بریده‌ کتاب‌های بیست گفتار

حقی برای کسی نیست مگر آنکه به عهده‌اش هم حقی هست و به عهده کسی حقی نیست مگر آنکه برای او و به نفع او هم هست؛ یعنی تکلیف و حق از یکدیگر جدا نیستند، اگر کسی حقی دارد تکلیفی همراه آن حق دارد. استاد مطهری، بیست گفتار، ص59

فرق بین فلسفه اجتماعی و مبانی حقوقی اسلامی که بر اصل علت غایی مبتنی است با مبانی حقوقی مادی، یکی در همین جاست. مطابق مبانی حقوقی الهی اسلامی واقعآ بینوایان ذی‌حق‌اند. اما طبق مبانی حقوقی غیر الهی، حقوق فقط و فقط با فعالیت و تولید و کار و صنعت ایجاد می‌شود. استاد مطهری، بیست گفتار، ص60

در آدمی حسی هست که گاهی به خیال خود می‌خواهد در برابر امور دینی زیاد خضوع کند، آنوقت به صورتی خضوع می‌کند که برخلاف اجازه خود دین است یعنی چراغ عقل را دور می‌اندازد و در نتیجه راه دین را هم گم می‌کند. از رسول اکرم روایت شده: قَصَمَ ظَهْری رَجُلانِ: جاهِلٌ مُتَنَسِّک وَ عالِمٌ مُتَهَتِّک. یا: قَطَعَ ظَهْری اِثْنانِ: جاهِلٌ مُتَنَسِّک وَ عالِمٌ مُتَهَتِّک«1» دو نفر پشت مرا و پشت دین مرا شکستند: نادان متعصب و زاهد، و دیگر عالم لاابالی. استاد مطهری، بیست گفتار، ص42

شک مقدس کدام شک است؟ آن شکی است که به صورت پاره کردن زنجیرهای تقلید باشد ولی به شرط آنکه انسان را به سوی تحقیق و کشف حقیقت سوق بدهد و در روح او درد ایجاد کند.

علی می‌فرمود نگویید : اَللّهُمَّ اِنّی اَعوذُ بِک مِنَ الْفِتْنَةِ خدایا به تو از فتنه‌ها و مایه گرفتاریها پناه می‌برم، زیرا هیچ کس نیست که با گرفتاریها مواجه نباشد؛ بگویید: اَللّهُمَّ اِنّی اَعوذُ بِک مِنْ مُضِلّاتِ الْفِتَنِ«1» خدایا از فتنه‌های گمراهکننده، از جنبه‌های گمراهکننده‌ی فتنه‌ها به تو پناه می‌برم. استاد مطهری، بیست گفتار، ص150

عمر بن عبدالعزیز گفت: علی پیشینیان را فراموشاند و بعدیها را در زحمت انداخت؛ استاد مطهری، بیست گفتار، ص62

توکل یعنی چه؟ توکل در مقابل جهد و سعی نیست که آیا جهد و سعی کنیم یا توکل؟ توکل یعنی انسان همیشه به آنچه مقتضای حق است عمل کند و در این راه به خدا اعتماد کند که خداوند حامی و پشتیبان کسانی است که حامی و پشتیبان حق می‌باشند. توکل تضمین الهی است برای کسی که همیشه حامی و پشتیبان حق است. استاد مطهری، بیست گفتار، ص116

علی مرتضی فرمود : اِنَّ اَعْظَمَ الْخِیانَةِ خِیانَةُ الاُمَّةِ وَ أفَظعُ الْغِشِّ غِشُّ الاَْئِمَّةِ«2». بزرگترین خیانتها خیانت به امت است و بدترین دغلکاریها دغلکاری با پیشوایان مسلمین است استاد مطهری، بیست گفتار، ص61

اِنَّ اللهَ اِذا اَحَبَّ عَبْدآ غَتَّهُ بِالْبَلاءِ غَتّآ. «غت» به معنی غمس و فرو بردن در آب است. یعنی خداوند وقتی که کسی را دوست بدارد او را در شداید فرو می‌برد، به میان شداید می‌اندازد، چرا؟ برای اینکه راه بیرون شدن از شداید و راه شناوری در دریای گرفتاری را یاد بگیرد. استاد مطهری، بیست گفتار، ص150

بشر گاهی مرض تصدیق پیدا می‌کند، در مواردی که خدا دستوری نداده و مردم را روی مصالح و حکمی آزاد گذاشته می‌خواهد از پیش خود دستوری وضع کند و به خدا نسبت دهد، و یا گاهی کارهای زشتی که فقط موافق شهوات اوست و میل دارد آن کارها را انجام دهد، می‌آید دستورهایی از پیش خود وضع می‌کند و آنگاه می‌گوید خدا این طور دستور داده.