درمورد مقاومت با الهام از شرایط واقعی. متنش روانه و جذاب. درکنار نکات مثبت ترجیحم اینه که در خلال داستان پیام اثر منتقل بشه. به نظرم کاملا هم منتقل شده و نیازی نبود مجددا در قالب دیالوگ گفته شه. حتی شاید بد نباشه که در ویرایش بعدی حذف بشه.
نویسنده‌ی کتاب آدمیه دغدغه‌مند و متعهد.‌پس با خیال راحت بخرید و بخونید و هدیه بدید.
        

                دلنشین، بامزه، خلاقانه و با تصویرگری جذاب.
پسرم عاشقشه.
        

                قصه‌ی پسر ایرانی که با دستور پدر خودرای‌ش چندسال اجبارا در آمریکا درس می‌خونه و علی‌رغم قولی که به مادرش داده با دختر آمریکایی ازدواج کرده و دم انقلاب برای کار خبری میان ایران‌.
اوایل داستان کند پیش می‌ره. متوجه نمی‌شم چرا فضای
 داستان ایروتیکه و هرچه جلوتر می‌ره غلیظ‌تر هم می‌شه. 
در عین حال مدام حیرت می‌کردم که خانواده پسر که هیچ نمادی از دین‌داری ندارن چقدر سنتی هستن و چقدر به نقش‌های جنسیتی تاکید می شه و چرا انقدر کلیشه؟ الان داریم چنین خانواده‌هایی؟ قراره متوجه تفاوت‌های فرهنگی دو کشور باشیم. خب باشه اما  پایان کتاب چرا انقدر گل‌درشت؟
این‌‌ فکرها رو داشتم تا این‌که تاریخ نگارش کتاب رو دیدم و مساله حل شد‌. سال ۷۲ تا ۷۵.
و احتمالا به خاطر همون ایروتیک‌بودن پشت سد مجوز بوده که سال ۹۰ منتشر شده‌.
        

                یک:
در ابتذال فضای ادبی مملکت همین بس که این کتاب زرد و موهن هم نامزد جایزه ادبی جلال آل احمد بوده و هم نامزد جایزه‌ی احمد محمود! مذهبی و انقلابی و روشنفکر جمیعا در پی پاسداشت این کتاب بوده‌اند.
خدا رحمت کند آقای مسعود دیانی رو. باسواد، بااخلاق و آزاده بود. زیر بلیط هیچ شخص و هیچ جریانی نمی‌رفت. نقدی که ایشون بر این کتاب نوشت انقدر دقیق و کامله که هرچیزی در نقد این کتاب بنویسم زائده خواهد بود. نقد ایشون رو در ادامه و به علت محدودیت قسمت یادداشت بهخوان در چندبخش، و در قسمت نظرات همین یادداشت میارم.
............
.......
یک
زرد سیاه

«آلوت» مبتذل است؛ به معنای هنری کلمه. کثیف است؛ به معنای اخلاقی کلمه و عقب‌افتاده است به معنای علمی کلمه. همه‌ی آنچه ازاین‌پس خواهد آمد گزارشی است از «آلوت» به‌قصد اثبات ادعاهای فوق. همین. 
«آلوت» در غیاب «دیگری» شکل می‌گیرد. «دیگری» در داستان، رهبر مذهبی یک گروه جهادی سلفی است. با نام «فخرالدین». این نکته، خیال نویسنده- امیر خداوردی – را راحت می‌کند؛ کیست که بخواهد از یک رهبر سلفی دفاع کند؟ بی‌دفاعی «دیگری» و غیبت او، خداوردی را حاکم مطلق کتابش قرار می‌دهد و زمینه‌ای مهیا می‌کند تا نویسنده هرچه دل تنگش می‌خواهد بگوید و سوژه‌‌‌ی منجمدش را در هر وضعیتی که می‌پسندد وصف کند و او را در هر موقعیتی که دل تنگش می‌خواهد قرار دهد و هر خصلتی را که دل تنگش می‌خواهد به او نسبت دهد. خداوردی  _نویسنده_ سوژه‌اش را به لجن کشیده، تحقیرشده و تهی از هر خصلت انسانی و درنتیجه فاقد شأن و منزلت اخلاقی و انسانی می‌پسندد و همه‌ی «آلوت» تلاش برای رسیدن به این پسند نویسنده است. 
فخرالدین زخمی بر پیشانی دارد. باور مردم این است که زخم پیشانی فخرالدین اثر جهاد فی سبیل الله است. خداوردی اما برای زخم پیشانی فخرالدین قصه‌ی دیگری می‌پسندد: «عبدالوهاب، پدر فخرالدین یک قمقمه‌ی جنگی داشت پر از آب. قمقمه را از توی خورجین قاطر بیرون کشید و رفت پشت تپه تا قضای حاجت کند./ صفحه‌ی 13» فخرالدین در این صحنه پسربچه‌ای است چهارپنج‌ساله و لنگ و عصا کش. خداوردی او را می‌برد سر صحنه‌ی تخلی پدرش که هم‌زمان با مدفوع کردن در حال برانداز سنگ‌هایی است که برای طهارت خودش برگزیده است: «فخرالدین آن‌وقت‌ها با عصای چوبی زیر بغل، خود را این‌طرف و آن‌طرف می‌کشید. با تقلای زیادی دنبال پدر رفت. پدر نشسته بود و داشت چند سنگ را ورانداز می‌کرد که با آن‌ها خودش را تمیز کند. به‌خوبی می‌دانست که موقع تخلی نباید شکم و سینه و زانوهایش روبه‌قبله یا پشت به قبله باشد، درعین‌حال نباید کسی عورتش را می‌دید، مخرج بولش را با چند قطره از آب قمقمه تطهیر کرد و بعدازآن بود که به وراندازی سنگ‌ها برای تطهیر مخرج غائطش مشغول شد. سه سنگ مناسب خوش‌دست انتخاب کرد. آنجا که نشسته بود آن‌قدر سنگ بود که اگر با این سه سنگ هم غائطش پاک نمی‌شد، می‌توانست از سنگ چهارم و پنجم و ششم استفاده کند. در همین اثناء ناگهان دید فخرالدین آمده بالای سرش و می‌پرسد: بابا!.../ صفحه‌ی 13» 
این یادداشت می‌تواند همین‌جا، به حرمت اخلاق و انسانیت تمام شود اما به حرمت نقد و حقیقت چنین نمی‌شود. تا آخر کتاب آلوده به کثافتی که نویسنده به نام ادبیات و در پوشش اختلافات مذهبی به خورد خواننده می‌‌دهد پیش خواهیم رفت. پدر مشغول تخلی است. کودک خردسال با دست نویسنده بالای سر او حاضر می‌شود. به چه قصدی؟ به‌قصد پرسیدن سؤالی کودکانه: «یعنی می‌خواست بپرسد بابا! آن جدّت که اسمش فخرالدین بوده، کتابی که نوشته درباره‌ی چه بوده؟ که پدر با یکی از همان سنگ‌های خوش‌دست زد توی سر بچه و پیشانی بچه شکست./ صفحه‌ی 14» پیشانی فخرالدین با سنگی می‌شکند که پدر برای تطهیر مخرج غائطش انتخاب کرده است و زخمی همیشگی یادآور این موقعیت کثیف بر سر او باقی می‌گذارد: «بعدها شایع شد زخم پیشانی فخرالدین اثر جهاد است. او هم مخالفتی نکرد چون به‌هرحال درراه کسب علم این اتفاق برایش افتاده بود./ صفحه‌ی 14»
خداوردی این‌گونه نام و یاد جهاد را با تخلی همسایه می‌کند و این روند را تا پایان کتاب ادامه می‌دهد. جز در صفحه‌ی صد و سی کتاب، هیچ‌کجا نام و یادی از قرآن نیست که همسایه‌ی مبال و مستراح و شقوقاتش نباشد: «آیات آخر سوره‌ی آل‌عمران را می‌خواند. تمام تلاشش را کرد تاکمی فکر کند. از ابن عساکر نقل است که رسول خدا گفته است وای بر کسی که این آیات را بخواند و در آن تفکر نکند. این بود که مثل هر شب دست‌و‌پا می‌زد در خلقت آسمان و زمین تفکر کند. نه، هیچ‌وقت نمی‌توانست این‌طوری افکارش را جمع‌وجور کند. باید می‌رفت مبال/ صفحه‌ی 8» و « از شاشیدن به خودش، از مدفوع کردن پشت در اتاق یا هر چیزی شبیه این‌ها خسته شده بود. از نه نه گفتن و تکرار مداوم یک واژه‌ی تکراری خسته شده بود و تصمیم گرفت، تأکید می‌کنم تصمیم گرفت اوضاع را تغییر دهد. اما تا بیست‌سالگی دیگر هیچ رفتار جدی و مستمری نداشت که این خصلت تنوع‌طلبی‌اش را نشان دهد. دنیا برایش پر از اتفاق‌های رنگارنگ بود. قرآن حفظ می‌کرد. صرف و نحو و فقه و اصول یاد می‌گرفت و هرازگاهی با طلبه‌ای جدید آشنا می‌شد.../ صفحه‌ی 24» و نمونه‌های دیگر که خواهد آمد. 
فخرالدین _به‌ سلیقه‌ی نویسنده_ در خانواده‌ای پر از توحش و حماقت آمیخته به تعصب مذهبی رشد می‌کند. پدرش به پهلوی مادرش لگد می‌زند که چرا در خانه‌‌ی خودش و هنگام شیر دادن به نوزاد خودش گوشه‌ای از سینه‌اش پیداست.«صفحه‌ی 17» و مادر در مستراح به‌صورت فخرالدین سیلی می‌زند: «مادر که خوب می‌دانست منظورش چیست با هول و ولا که یک‌وقت بچه خودش را و خانه را به گه نکشد می‌بردش توی مستراح، می‌نشاندش کنار چاه گود و تاریکی که برای فخرالدین خیلی بزرگ بود. لازم نبود مثل آدم‌بزرگ‌ها سر چاه بنشیند. همان کنار کارش را می‌کرد و مادر با آفتابه‌ی مسی می‌شستش. ولی فخرالدین تا چشمش به گوی و سیاهی چاه می‌افتاد دستشویی‌اش را فراموش می‌کرد. به گودی و سیاهی چاه خیره می‌شد و مادر می‌زد در گوشش.../ صفحه‌‌ی ۲۱
        

                شیرین... شیرین... شیرین.
آموزش نرم مهارت‌های همدلی، مهمان‌‌نوازی، سخاوت، همیاری، قدردانی.
آموزش صدای حیوانات مختلف، اندازه‌ها.
و حتی آموزش حجاب =)
کتاب محبوب خانواده‌ی ما💖
        

                در مجموع کتاب متوسط و خوبی است. فقط از اسم کتاب در حیرتم. کاش به جای چنین عنوانی مثلا از 《فرانکلین دیگر شلخته نیست》 یا بهتر از آن از عنوانی استفاده می‌شد که شلختگی و رفتار را بخشی از هویت شخصیت کتاب معرفی نکند و این‌طور برچسب نزند. متعجبم که نویسنده، ناشر و مترجم چطور به این نکته‌ی بدیهی مهم توجه نداشته‌اند.
        

                کتاب دغدغه‌ی شریفی داره اما صرف خلاصه و موجز نوشتن از یک موضوع اون رو به کتاب کودک و نوجوان تبدیل نمی‌کنه. تصویرگری بسیار ضعیف. اگر توسط کودک و نوجوان خونده بشه احتمال خیلی زیاد فقط برای پژوهش خواهد بود وگرنه توی کتاب‌خونه‌ای باشه جزو آخرین کتاب‌هاییه که انتخاب می‌شه. 
        

                علی‌الظاهر قرار بوده این کتاب رازداری رو یاد بده.
اما فرانکلین که رازداری نکرده بود و توی کار مامانش فضولی کرده بود نه تنها با عاقبت کار بد مواجه نشد بلکه دید کسان دیگری هم مثل خودش هستن که دقیقا هم راز نگه نمی‌دارن و هم توی کاری که بزرگتر گفته سرک نکشن سرک می‌کشن.
پایان داستان زیادی خوش بود.
        

                داستان و حتی قصه نبود. تولیدات یک خانواده روستایی رو بیان کرده و مبادله‌ی کالا‌به‌کالا. تصویرگری خوب و چشم‌نوازی داره. 
        

                الی از چندتا چیز می‌ترسه و دوستش تصمیم می‌گیره الی رو در مواجهه با اون موقعیت‌ها قرار بده تا ترسش بریزه. و همین هم می‌شه. اگر از قائلان به رفتارگرایی هستید که هیچ. اما اگر به فکر یافتن ریشه‌ی ترس‌ها هستید این کتاب نمی‌تونه راهنمای خیلی خوبی باشه که مثلا بگید عه من هم همون کارها رو کردم ولی چرا ترس بچه‌م نریخت. یا مثلا دخترم! پسرم! ببین الی این کار رو کرد و ديگه نترسید... پس تو هم نترس.
        

                آموزش مستقیم روزه و احکام روزه در قالب قصه. خیلی هم بد نیست برخی مسائل ساده و مستقیم در قالب داستان آموزش داده بشن. اما نمی‌شه گفت این کتاب داستان بود. فراز و فرود و گره و الزامات داستان رو نداشت. در کل حتما ارزش خوندن داره و فکر می‌کنم نمونه‌ی دیگری نداره. 
بخش پایانی و قضیه‌ی اون عکس امام موسی صدر برای بچه‌هام خیلی جالب بود.
        

                کتاب داستان بامزه‌ای داره اما صرفا با گذاشتن چندجمله در دهان شخصیت نمی‌شه اون رو خودبرتربین یا طماع نشون داد. کتاب در نشون دادن مفهوم قناعت موفق نیست. زیرا که قناعت رو《 رضایت به وضع موجود بدون انجام هیچ تلاشی》تعریف کرده‌‌. درواقع تصویری که ارائه می‌کنه کاملا خلاف این بیت زیباست که فرموده:
به راه بادیه رفتن به از نشستن باطل
اگر مراد نیابم به قدر وسع بکوشم
        

                زرافه مثل همیشه حوصله‌اش سر رفته  و دلش می‌خواهد دوستی داشته باشد که به او درددل کند. برای همین نامه‌ای می‌نویسد و آن را به یک جای دور یعنی آن‌طرف افق می‌فرستد.
.
تبدیل بحران به فرصت، کنجکاوی و علم‌جویی، خطای شناختی، تلاش، پویایی، سخت‌کوشی و دوستی آموزه‌هایی‌ست که خیلی نرم و لطیف در این کتاب پاکیزه، دلنشین و بانمک ارائه شده.
        

                این کتاب درمورد تاریخ زندگی رضاخان و نحوه ی به‌وجود اومدن پهلویه و از قبل تولد رضاخان تا به قدرت رسیدنش رو با تکیه بر منابع موثق متعدد بررسی کرده. از منابع خوب تاریخیه اما برای کسی مناسبه که به صورت تخصصی درمورد رضاخان یا پهلوی یا اون برهه‌ی زمانی مطالعه می‌کنه. برای مطالعه‌ی عمومی تاریخ خیلی گزینه‌ی جذاب و روانی نیست.
        

                یادداشت حاج آقا زائری کامل و جامعه. به همون یادداشت ارجاع می‌دم.