کتابی در علم جغرافیای سیاسی، درباره‌ی جایی که جغرافیا و سیاست به هم می‌رسند. در روسیه، چین، آمریکا، اروپا، آفریقا، خاورمیانه، هند و پاکستان، کره و ژاپن، آمریکای جنوبی و قطب شمال. حتی نقشه‌های جغرافیایی در کریمه، تبت، آلاسکا، سیری، بالکان، رود سند و... سبب اختلاف میان دولت‌ها می‌شود. وقتی از محمدعلی جناح می‌خوانیم «هند نه یک ملت نه یک کشور بلکه شبه‌قاره‌ای از ملیت‌های مختلف است» (ص 179). و در برابر پاکستانی را که او تأسیس کرد یک کشور تعریف کرد. جبر جغرافیا نسبت به نام‌های دیگری که در ترجمه‌های فارسی برای این کتاب انتخاب شده است (مانند در اسارت جغرافیا، نشر مرکز) روان‌تر است. کلمه‌ای که در زبان محاوره بیش‌تر به‌عنوان کتاب به کار می‌رود اما در علم سیاست یک واقعیت است که گاه طبیعت، سیاست را ناگزیر به جنگ یا صلح می‌کند. 


دوماه‌نامه‌ی آگاهی نو، ویژه‌نامه‌ی نقد و بررسی کتاب: «کتاب‌نامه؛ در نقد و بررسی آثار، جلد یک»، شماره‌ی پیاپی 05، پاییز 1400.
          

            گاهی اوقات برای درک و فهم تحولات جهانی نیازی به تحلیل‌های عجیب و غریب و دانستن اخبار محرمانه نیست.
تاریخ  به مثابه یک انسان است که جانش اراده جمعی مردمان و جسمش جغرافیاست.
روح و کالبد آدمی از هم تاثیر می‌پذیرند. کالبدجغرافیا بستر حلول اراده روح انسانی است در جان تاریخ کهن‌سال
اینکه چرا روسیه همیشه از اروپا در بیم گزند است و یا اینکه چرا تنوع زبانی در اروپا اینقدر زیاد است؟
همگی به قدرت جغرافیا در به بند کشیدن اراده انسانی در طول تاریخ ربط دارد.
          

            کمی اطلاعات تاریخی از مناطق مختلف جهان کافیه تا از خوندن این کتاب و استدلال‌هاش لذت ببریم و با نکات کمترفکرشده‌ای مواجه بشیم. 
ترجمه هم به‌خوبی مفهوم رو منتقل کرده بود، فقط نمی‌دونم چرا تمام واحدها رو همچنان امپریال حفظ کرده بود و به واحدهای متریک که ‌برای فارسی‌زبان‌ها ملموسه تبدیل نکرده بود. 
این کتاب در سال ۲۰۱۶ منتشر شده و متأسفانه تو روزگاری هستیم که انقدر جهان اطرافمون بی‌ثبانه که گاهی ممکنه از خودمون بپرسیم این کتاب برای اتفاقات این چندسال اخیر چه توجیهی داره.
          

            باسمه
خب چنتا بحث متفاوت:
۱. ایده اصلی کتاب پررنگتر نوشتن بحث جغرافیای سیاسی هست که نکته کاملاً مهم و دقیقی به نظر میاد و معمولاً ازش غفلت میشه. اینطور بهمون کمک می‌کنه اقدامات طرفهای مختلف رو «درک» کنیم (طبیعتاً قرار نیست در مورد درستی و نادرستی صحبت کنیم)
۲. هدف، هدف درستیه اما اشتباهات تحلیلی و حتی پیشفرض های نویسنده که در نوشته احساس میشه الزاماً درست نیست کما اینکه با گذشت چندین سال از نگارش کتاب، نادرستی برخی واضح تر شده (البته نویسنده کتابهای جدیدتری هم نوشته از جمله در سال ۲۰۲۱ که شاید اصلاح کرده باشه منتهی چون ترجمه نشده، نمیشه نظری داد)
۳. ترجمه کتاب بسیار بسیار بد هست! صرفا میشه متوجه شد ولی نمیشه ارتباط خوبی برقرار کرد؛ ترجمه بعضی عبارات کاملا غلط هست (مثل destroyer -ناوشکن- رو به تخریب کننده ترجمه کرده
          

            «البته جغرافيا مسیر همه وقایع را دیکته نمی کند. ایده های بزرگ و رهبران بزرگ بخشی از کشاکش تاریخ هستند. اما تمامی آنها باید درون محدوده جغرافیا کار کنند.»

برای منی که هر روز تو روابط بین الملل و علوم سیاسی پرسه میزنم، خیلی جذاب بود، زاویه دیدی که هیچ وقت در نظر نمیگرفتم و میدونم دیگران هم کمتر بهش میپردازن، کلا جغرافیا انگار برای ما خیلی تعریف جدی نشده تو ذهنمون، ولی چقدر مهمه و میتونه تعیین کننده باشه

راستی، من همزمان هم ترجمه پارسه و ترجمه همان رو دیدم، اوایل حس میکردم فرق جدی ندارن ولی بعد به این جمع بندی رسیدم که همان یه سر و گردن بالاتره
          

            در این کتاب نویسنده ده قسمت از جهان را از لحاظ ژئوپلیتیک بررسی می‌کنه و می‌گه که چرا تعادل و تقابل نیروها در آن منطقه در وضعیت فعلی‌شان قرار دارند. از روسیه شروع می‌کنه. اینکه مسکوی بی‌پناه در وسط دشت چرا باید برای حفاظت از خودش از تهاجماتی مثل حمله‌ی مغول‌ها مجبور شده تا قفقاز پایین بیاد و همیشه چشم طمعی به لهستان داشته باشه. چین چطور سین‌کیانگ و تبت را در قرن بیستم مال خودش کرد و رقابتش با آمریکا و همسایگانش در دریای چین در چه وضعیتی است. جغرافیای آمریکا چطور اجازه داد که کشوری متحد شکل بگیره، درحالی‌که در آمریکای جنوبی مانع شکل‌گیری چنین اتحادی شد. مرزهای مصنوعی خاورمیانه چه عاقبتی در پیش دارند، پاکستان چرا به افغانستان چشم طمع داره و هند و چین چطور با دیوار هیمالیا از هم جدا شده‌اند. نقش دشت هموار اروپا و رودخانه‌های قابل کشتیرانی در تقویت تجارت را می‌گه و نقش جزیره‌های دریای ژاپن را در معادلات میان ژاپن و کره‌های شنالی و جنوبی و... . تمایز شرق و غرب و شمال و جنوب آفریقا را مشخص می‌کنن و در آخر سراغ شمالگان می‌ره. شاید بشه گفت نگاهی است تاریخی به جغرافیای سیاسی. من با جغرافیای سیاسی آشنایی نداشتم و بسیاری از مطالب کتاب برام روشنگر بود و جاذبه‌ی زیادی داشت.
پی‌نوشت: فکر می‌کردم قبلاً کتابی در این زمینه نخوانده‌ام، اما حالا یادم آمد که کتاب بازی بزرگ ( درباره‌ی رقابت‌های هند بریتانیا و روسیه‌ی تزاری) و صلحی که همه‌ی صلح‌ها را بر باد داد (درباره‌ی رقابت‌های دوران پیش از جنگ اول در خاورمیانه تا انحلال عثمانی) را خوانده‌ام.