«چه کنیم که در این مملکت آن‌ها که اهل هستند یا تنها و غریب افتاده‌اند یا احمق‌اند و خواب. آن‌ها هم که نااهل‌اند همیشه گدا ‌و گشنه... و به پولِ سیاهی خفه می‌شوند»

داستانِ دلاوری و غیرت مهرانِ کابلی که تحملِ دست‌درازی‌های بریتانیا به سرحدات ایران در دورهٔ ناصرالدین‌شاه را ندارد.
به جای دیدنِ سریال آبکیِ جیران، این کتاب را بخوانید.

البته جاهایی زبانِ داستان از دست در می‌رود و امروزی می‌شود. اما در روزگارِ فقدانِ قهرمان، در مجموع کتاب جمع‌وجور و دوست‌داشتنی‌ای بود.

و به قول نادر ابراهیمی، ما بدون زنانِ خوب، مردانِ کوچکیم...
          

            آقای سجاد خالقی سراغ سوژه ای رفته است که با همه تکرارش برای ما جذاب است. مقاومت و وطن پرستی در دوره ای که مردان حکومت دست نشانده بوده اند و به راحتی خاک وطن را می‌فروختند و پای معاهدات را مهر و امضا می‌زدند. راستی مردم در مقابل این وطن فروشی ها چه می‌کردند؟ آیا آنها راضی بودند  که با یک امضا، نام و رسم شان از ایران کنده شود و از آن پس اجنبی خوانده شوند! چه کسانی برای نگهداری مرزهای ما خون دل خوردند! بر آنها و خانواده هایشان چه گذشت؟
این کتاب خوش خوان به راحتی همه این سوال ها را پاسخ می‌گوید. دستمان را می‌گیرد و ما را به دل تاریخ می‌برد. در همان فصل اول با مهران کابلی، یوزباشی بلوچستان آشنا می‌شویم. مردی میان سال که خودش را همخون رستم دستان می‌دارد و دغدغه وطن و خاک را دارد. سرحدات مرزها برایش مهم است و ورود اجنبی به این خاک، خط قرمز اوست. 
مهران متوجه می‌شود که انگلیسی ها تصمیم گرفته اند سرحدات مرز شرقی را تغییر دهند و به رود هیرمند دست یابند. او این نکته را به حکومت مرکزی اطلاع می‌دهد. اما وقتی با بی توجهی آنها مواجه می‌شود به تنهایی راه تهران را در پیش می‌گیرد تا حکومت را متوجه خطر کند اما در تهران با مردانی خودفروخته و خائن مواجه می‌شود. او تصمیم می‌گیرد به تنهایی و با کمک دوستان محلی کار را به اجنبی سخت گیرد تا خاک وطن حفظ شود.
          

            زمان ناصرالدین شاه و دوران استعمار و استثمار وطن و ورود بیگانگان به کشور است.
در مرز سیستان، مهران کابلی یوزباش منطقه، با مشاهده سربازان انگلیسی اردو زده در مرز، به تکاپوی دفاع از وطن و حفظ مرز می افتد و تا تهران هم می‌رود اما از درباریان بخاری بلند نمی‌شود و خود دست به کار می‌شود
کتاب شرح غیرت وطن دوستان و بی غیرتی درباریان و خودفروختگان است
          

            مردهای مرزی و نامردهای مرکزی

داستان «مردهای مرز شرقی» روایت غیرت  چند مرد است که به دنبال حفظ مرزهای شرقی هستند و هم با اجنبی داخلی می جنگند و هم با اجنبی خارجی. 
شاید این روایت بخشی از حال و روز دولتمردان امروزمان نیز باشد که اداره کشور از مرکز باعث فراموشی مناطق حاشیه نشین و پیرامونی شده است دولتمردانی که در برابر اجنبی وا داده اند و حال و روز رعیت چندان برایشان اولویت نیست. 
قلم و لحن جذاب سجاد خالقی در این روایت و حجم کم آن خواننده را یک نفس تا پایان می کشاند اما شاید اجبار به نوشتن در حجم کم به دلایل اقتصادی باعث آسیب رسیدن به خط روایت کتاب و حتی پیرنگ داستان شده است چرا که از به تصویر کشیدن صحنه های حماسی و پر زد و خورد در این کتاب صرفنظر شده است که این خود یکی از اشکالات جدی اینگونه روایت هاست.
یکی از مشکلات مهم دیگر انتشارات این کتاب است که فارغ از نحوه ویرایش و صفحه آرایی به دلیل حجم بالای تولیدات سوره مهر از معرفی دقیق و به اندازه برخی از کتاب ها غافل می شود بخش عمده ای از تولیدات نویسندگان شهرستانی زیر اسمهای و تبلیغات کتاب های نورچشمی گم می شوند این کتاب با وجود برگزیده شدن در جشنواره داستان های حماسی کشور آن چنان که باید دیده نشد که این ضعف بزرگی برای یک مجموعه ای همچون سوره و بالاتر برای حوزه هنری انقلاب اسلامی است. این موضوع باعث دلسردی نویسندگان جوان و علاقمندان به این حوزه می شود