محمد بهمن بیگی را از کتاب بخارای من، ایل من شناخته بودم. روایت‌هایش از زندگی عشایری مرا به مطالعه‌ی آثارش ترغیب کرد. او در این کتاب از چگونگی آغاز و ادامه‌ی راهش در راستای بنیان‌گذاری و گسترش آموزش عشایری گفته. از این که ایده‌ی آموزش کودکان عشایر فکر بکری نبوده و افرادی پیش از او نیز قدم در این مسیر گذاشته بودند. اما این که چه چالش‌ها و موانع فرهنگی، مالی،اجتماعی و حتی سیاسی بر سر راه بوده و او چگونه از پس آن‌ها برآمده است جای سوال برای همه‌ی کسانی است که او را می‌شناسند. از همه مهم‌تر، در این کتاب بهمن بیگی از نحوه‌ی تدریس متفاوتی که معلمان او به کار گرفته اند و وجه تمایز آن با آموزش در شهر و روستا هم نوشته است. فکر می‌کنم داشتن دغدغه‌ در حوزه‌ی آموزش بهانه‌ی خوبی برای مطالعه‌ی این کتاب باشد.
          

            دوست داشتم اول کتاب بخارای من ایل منِ محمد بهمن بیگی رو بخونم اما به دستم نرسید و این کتاب رو شروع کردم.
کتاب یک خلاصه ی جمع و جور از تلاش های نویسنده برای راه اندازی مدارس عشایری به صورت سیار، بعد از اون تربیت مامای مناطق عشایری برای کم کردن مشکلات زایمان زنان، زنده نگه داشتن قالیبافی بومی عشایر و در نهایت تاسیس دبیرستان عشایری ثابت برای ادامه تحصیل بچه های مستعدتر هست.
البته این کارها از عشایر قشقایی شروع شده و کم کم و با سختی فراوان تا مناطق دیگه گسترش پیدا می کنه.

نثر کتاب قدیمیه و اگر یک مدت فقط کتاب های تالیفی و ترجمه ای جدید رو خونده باشیم، اولش سخت تر ارتباط برقرار می کنیم ولی کم کم شیرینی مطالب، جذاب شدنش رو به همراه داره.

وقتی تموم شد دوست داشتم یک سری جاهاش با جزییات بیشتری بود (مثلا اینکه چجوری اون مدرسه ثابت با اون همه امکانات تاسیس شد)، بدونم زندگی شخصی نویسنده در خلال این سال ها چه شکلی بوده، و اینکه سرنوشت اون مدارس چی شد و سال های بعد و الان در چه وضعیتی اند.

ایرادی که می تونم بگیرم این بود که یک سری جزئیات چندبار تکرار شد و میشد سریع تر ازشون رد شد.

در کل کتاب خوندنی و برای آشنایی با فعالیت های یک ایرانی دغدغه مند جذابه.

عکس هم دکتر امین الله نیک اقبالی فوق تخصص شبکیه چشم از عشایر منطقه بویراحمد و دانش آموز مدارس محمد بهمن بیگی هستند.
از افراد موفق زیادی در کتاب اسم برده شده و خاطرات مرتبط به برخی شون هم از زبان نویسنده گفته شده و دیدن یک نمونه ش قشنگی کتاب رو برام چندبرابر کرد.
          

            روحیه‌ی خدمت‌رسانی و ایثار در هر قالبی از اعتقادات برای انسان‌ها جذاب است.این کتاب برای دغدغه مندان عرصه‌ی تعلیم و تربیت راهگشا و راهنمای خوبی است.
گفتارهای خدمت و تهمت و میزگریزی در این کتاب نشان دهنده‌ی موفقیت در ساختار شکنی است.
با دقت مطالعه کنید و به جزئیات بپردازید.
فونت و صفحه آرایی کمی ضعیف است که در روند مطالعه شاید کمی فرصت سوزی کند ولی مطالب آنقدر جذاب است که این اشکال به چشم خواننده‌ی کتاب نیاید. 
          

            این اولین کتابیه که از بهمن‌بیگی خوندم و چه دیر، چه دیر.

اول اینکه چه خوشبخت بوده عمرش کفاف داده خودش شرح کارهاش رو بنویسه، و چه عجیب که این آدمِ اجرایی‌کار و پرمشغله، چنین قلمی داشته: تمیز، بدون حشو، غنی، و روان. 

دوم اینکه به طرز دلچسبی  با خواننده صادقه. قهرمان نیست. یکی از ماست؛ چونان که ما حسرت می‌خوریم، دلگیر می‌شیم، ناامید می‌شیم، کم میاریم، مردد می‌شیم، می‌ترسیم، و حتی تنها می‌شیم.

سوم اینکه در حیرت بودم از اینکه کتاب این‌قدر برای امروزِ امروزِ امروز، نکته‌ی یادگرفتنی داره. اینه که می‌تونم کتاب رو به هرکسی که دغدغه‌ی آموزش داره توصیه‌ و هدیه کنم. از معلم مدرسه گرفته تا سیاستگذار حوزه آموزش و پرورش. از خیّر مدرسه‌ساز تا کارشناس سازمان برنامه و بودجه تا فعال مدنی. من هیچ‌کدوم این‌‌ها نیستم و هم‌چنان به صرف اینکه «حق بر آموزش» برام دغدغه‌ست، هم بسیار لذت بردم، هم الهام گرفتم و یاد گرفتم.

آخر اینکه دلم پر می‌کشه برای ساخته شدن یه مینی‌سریال یا فیلم بلند ازش؛ حین خوندن کتاب مدام تصویر لانگ‌شات دشت‌های سبز بکری رو می‌دیدم که یه معلم عشایری سوار بر قاطرِ یواشش در حالی که توی خورجینش یه تخته سیاهه داره ازش عبور می‌کنه تا به اون چادر سفید وسط کلی سیاه‌چادر توی عمق تصویر برسه. یا اون ژیان مشکی‌ای رو می‌دیدم که زیر برف سفید سنگین توی سنگلاخ جاده گیر کرده و بهمن‌بیگی و راهنماهای تحصیلی همراهش دارن با دست‌های قرمزشده بیل می‌زنن زیر برف و راه باز می‌کنن. لازم نبود خیلی به تخیلم زحمت بدم. خود نویسنده انقدر شرح‌هاش جزئیات دلکش داره که با خودت فکر می‌کنی نکنه واقعاً این فیلم رو دیدی.

اما بعد، 
امان از دست‌های خالی و عزم‌های بلند، امان.