مجلس قربانی سنمار، همچون همه آثار بیضایی بی‌اندازه خواندنی و بی‌اندازه اندیشه‌برانگیز است اما برخلاف بسیاری از آثارش که پیچش‌های داستانی و پیرنگ قدرتمند دارد در آن چندان از داستانی خبری نیست. بازگویی و حتی مویه بر سر داستانی کهن است که پیشتر خوانده‌ایم و حتی همان داستان کهن را هم داستانی تعریف نکرده است. بلکه بیشتر به مویه‌ای می‌ماند بر داستانی تلخ که هر بار در این خاک تکرار شده و می‌شود. مجلس قربانی سنمار، اگر نه داستانی شگفت، اما تلنگری دردناک است به بهانه بازگویی داستانی کهن
        

          
سنمار یک معمار ایرانی-رومی بود که به دستور نعمان یکم قصر خورنق رو در حیره برای پذیرایی از یزدگرد اول ساخت و بعد به دستور نعمان برای اینکه قصری شبیه یا بهتر از این نسازه از بالای خورنق به پایین انداخته شد. این نمایشنامه به همین ماجرا پرداخته با قلم و دید استثنایی بهرام بیضایی.ه
        

          آری بهتر از این می ساختم. اگر پیش تر دانستم که پاداشِ من وی است. آن مَثَل به زیبایی؛ که بازجُستم آن آهوی گمشده را در نگاه وی! کوشکی؛ این هیچ پیشِ آن! این اگر به فن می ساختیم آن به عشق!...
اگر زندگی از سر گیرم
و باز بدانم مرگم از آن بالاست، که خود می سازم؛ 
مرگی- چهل مُردن!
و در هر آجر اگر صدای استخوان های خویش می شنوم؛
باز خورنقی می سازم هرچه بلندتر!
به بلندیِ روحِ آدمی!
        

          اگر داستان بهرام پنجم ساسانی (همون بهرام گور خودمون) رو شنیده باشید قطعا اسم قصر خورنق هم به گوشتون خورده.
اگر هم نشنیدید این رو بخونید:
وقتی بهرام، پسر یزدگرد یکم ساسانی، به دنیا میاد او رو می‌سپارن به حاکم عرب شهر حیره (که اون موقع جز ایران بوده). حاکم حیره هم قصر معروف خورنق رو برای زندگی بهرام می‌سازه. این قصر برای خودش ماجراهایی داره. اول این که باید در شان شاهزاده‌ی ایران باشه. دوم این که احتمالا نعمان(حاکم حیره) هم می‌خواسته اوج مراتب پاچه‌خواری رو برای شاه و شاهزاده به جا بیاره پس وقتی بهرام رو بهش سپردن گفته: «شاهزاده! شما که نمی‌تونید تو قصر محقر چند هزار متری من زندگی کنید. برای شما باید قصری ساخت که نظیرش در جهان نباشه.». پس کلی دنبال یک معمار می‌گردن که بتونه این قصر بی‌همانند رو بسازه و بالاخره پیداش می‌کنن؛ سنمار وارد می‌شود. (درارارارارارارام)
حالا سنمار اومده و قراره کار خودش رو آغاز کنه. از اینجا به بعد، ماجراییه که بیضایی نوشته. نمایشنامه‌ای از سرگذشت و سرنوشت سنمار و قصر خورنق.
«مجلس قربانی سنمار» پیچدگی داستانی خاصی نداره اما زبانش استواره. پی محکمی داره و بیضایی تونسته روی این پی محکم سازه‌ی خوبی بنا کنه که مخاطب رو پایبند می‌کنه. این هنر بیضاییه.
و جمله‌ای که دوستش دارم:
«ندیدم بزرگی که با دست به کاری نزدن،کاری کرده باشد.»
هرچند که به نظرم یکایک جملاتش زیبا و به یاد موندنی بود.
        

          تراژدی سنمار ، توی تاریخ خیلی تلخ و گزنده ست. شاه حیره برای استقبال از بهرام گور ، دستور ساخت کاخ باشکوهی میده و از بهترین معمار اون دوران یعنی سنمار میخواد که بیاد کاخی بسازه خورنق نام تا از این طریق اسم و رسمی به هم بزنه.
اما بعد از ساخته شدن این کاخ ، از ترس اینکه مشابهش رو سنمار نسازه ، یک روز مونده به افتتاح کاخ ، معمار رو از روی پشت بام به زمین میندازه و میکشه.
این خلاصه ای از داستان سنماره. 
از طرح روی جلد شروع کنم که شاهکار بی نظیر استاد کمال الدین بهزاده که در قرن ۹ هجری در هرات ، ساخت خورنق رو کشیده.
اما نمایشنامه مرثیه ای در مرگ سنماره. همونطوری که از اسمش پیداس، مجلس قربانی سنماره.
سنماری که در کنار بزرگترین اثر هنری ای که ساخته بود کشته و مدفون شد.
از هنر استاد بیضایی و دیالوگ نویسی قوی ایشون با اون نثر آهنگین مخصوص خودش که چیزی نگم بهتره. 
نمایشنامه ، قصه نداره بلکه شبیه یک مراسم تعزیه ست. 
اگر کسی داستان رو ندونه ، احتمالا نمایشنامه کمی براش گنگ و نامفهومه. 
در کل اگر به آثار استاد بیضایی علاقه دارید ، پیشنهاد میکنم این اثر زیبا رو مطالعه کنید چون راحت و در یک نشست میشه خوند و لذت برد.