یادداشت مجید اسطیری

        به نظرم هر کس که این کتاب را خوانده یا میخواهدبخواند خوب است که این بریده عالی از کتاب ارزشمند "آسیا در برابر غرب" داریوش شایگان را هم بخواند:

_
چینیها تنها قومی هستند که باروت را اختراع کردند ولی توپ نساختند، قطب نما را کشف کردند ولی به کشف راه های دریایی و قاره های جدید، که یکی از جنبه های رنسانس غربی بود، تن در ندادند. خطر ناشی از شناسایی صرفا عملی و سودجویانه، که یکی از وجوه بارز تفکر جدید غربی است، به طرزی شگفت در نوشته های کهن چین احساس شده بود. برای مثال این چند سطر را از کتاب «چوانگ تسو» ، که چند قرن پیش از میلاد مسیح نوشته شده است می آوریم تا برد اضطراب انگیز مطلبی که میخواهیم روشن کنیم، آشکار گردد:
چوانگ تسو می گوید: چون «دزی گونگ» به کرانه شمالی رودخانه «هان» رسید، پیرمردی را دید که سرگرم باغبانی است. او جویهایی چند ساخته بود و با سختی به درون چاه میرفت و کوزه اش را پر آب می کرد و آب را در جویها روان می کرد و با مشقت بسیار به نتیجه ای ناچیز می رسید. دزی گونگ به او چنین گفت:
وسیله ای هست که می توان به کمک آن روزی صد جوی را سیراب کرد و با مشقت اندک به نتایج بسیار رسید، آیا نمی خواهی ازآن مدد جویی؟
 باغبان سرش را بالا برد، نگاهی به او افکند و گفت: «چگونه است آن؟»
دزی گونگ گفت: «اهرمی از چوب بساز که پشتش سنگین باشد و دماغه اش سبک. از این راه آب بسیار بدست خواهی آورد. این روش را شیوه بر کشیدن زنجيری میگویند.»
باغبان پیر برآشفت و سپس با خنده گفت: استادم گفته است هر که از "ماشین" بهره گیرد، کارها را نیز به طرز ماشینی انجام خواهد داد و هر که کارها را به طرز ماشینی انجام دهد، قلبش نیز مبدل به ماشین خواهد شد، هر که قلب ماشینی داشته باشد، معصومیت خود را از دست خواهد داد، هر که معصومیت خود را از دست بدهد، ذهنش متزلزل خواهد شد، ذهن متزلزل با «تائو» سازگار نیست. نه اینکه از این امور بی خبر باشم، بلکه از به کار بستن آن شرم دارم.
پاسخ پیر مرد باغبان، پاسخ چین باستان به چیرگی تفکر تکنیکی است و آغاز این تفکر هم، چنانکه حکیم چینی می گوید، از دست دادن معصومیت انسان است و معصومیت، در این متن، همدم و همدل بودن با طبیعتی است که از هر سو ما را دربرگرفته است.
*
بعدالتحریر:
امروز خواندن این کتاب عالی را تمام کردم و آن را در قفسه شش ستاره هایم گمجاندم. تصمیم ندارم چیزی به متن بالا اضافه کنم. فقط برای این که بریده ها و براده های مهمی که در جان من نشستند را بخوانید توصیه میکنم ریویوی کامل بنده را "<a href="https://www.goodreads.com/review/show/2083203319">اینجا</a>" بخوانید تا تمام به روزرسانی ها را پایین متن ببینید.