یادداشت سعید بیگی

        زبان و نثر کتاب خوب و روان و ویراستاری هم خوب است. این کتاب ارزشمند را به سفارش دوستان خواندم و از مطالب جالبش لذت بردم و استفاده کردم.

کتاب نوشتۀ آقای «علاءالدین اسکندری» از شاگردان استاد «علی صفائی حائری» معروف به «عین.صاد.» است که می‌کوشد، نظام فکری استاد «صفائی حائری» را تبیین نماید.

این کتاب کلید رمزگشائی کتاب‌های استاد «صفائی حائری» است. یعنی برای درک بهتر آثار مَتین و مُتقَن استاد، این کتاب ـ که با استفاده از آثار ایشان تالیف شده ـ نقش راهنما را دارد.

در این کتاب نکاتی مهم و مفید در بارۀ انواع دین: 
1ـ دین ارثی – سنتی یا دین دستوری
2ـ دین احساسی – عاطفی
3ـ دین اصیل
و شرح ویژگی‌های هر یک دارد.

* فهرست مطالب کتاب به این شرح است:
ـ پیشگفتار
ـ مقدمه
ـ فصل اول: انواع دین
ـ طرح کلی دین اصیل
ـ معیار اصالت
ـ آزادی قبل از تفکر
ـ فصل دوم: اندیشه‌های پنهان
ـ اندیشه‌های پنهان
ـ چرا سؤال کنیم؟
ـ چگونه سؤال کنیم؟
ـ روش شناخت
ـ درک وضعیت
ـ درک تقدیر
ـ درک ترکیب
ـ مِلاک‌ها
ـ خاتمه
ـ یادداشت‌ها

نمونۀ متن کتاب: «... ارزش وجودی انسان از جَماد و نَبات و حیوان بالاتر است و همۀ کرۀ زمین و منظومۀ شمسی و کهکشان‌ها چیزی جز جماد و نبات و حیوان نیستند.

در نتیجه، انسان از همۀ این کهکشان‌ها بزرگ‌تر است.

و این است که در آیات و روایات، دنیا این همه مذمّت می‌شود؛ چون دنیا چیزی جز جماد و نبات و حیوان نیست، و اصلا به تعبیر روایات، دنیا بد نیست بلکه کم است و حقیر است و قلیل است و اگر انسان یک لحظه‌اش را بدهد و تمامی زمین و منظومه‌های شمسی و کهکشان‌ها را به دست بیاورد، بر فرض پس از مرگ، اینها را هم همراه خود ببرد، باز خسارت دیده، زیان دیده؛ چون همۀ اینها از انسان کمتر هستند و انسان در این لحظه، خودش را خرج اینها کرده است.

چه رسد به اینکه ما یک لحظه که هیچ، یک عمرِ خود را می‌دهیم و کهکشان‌ها را که هیچ، یک نقطه در زمین را، مثلا یک کاخ یا یک خانه در فلان نقطه را به دست می‌آوریم و تازه با مرگ، همین خانه و طلا و ... را رها می‌کنیم و از آن جدا می‌شویم.

این است که انسان در خسارت، مدفون شده است؛ (إِنَّ الإِنسَانَ لَفِی خُسرٍ).»