یادداشت روشان

روشان

روشان

3 روز پیش

        «من میان آن‌ها غریبه‌ام و زبان‌شان از سنگ است.» 
کتاب یک سخنرانی در سپتامبر 2023 از ایزابلا حماد و یک پس‌نگاره درباره غزه در سال بعد آن است. هر دو  متن مربوط به مسئله فلسطین هستند با این تفاوت که هفتم اکتبر  فاصله این دو متن است. شاید بتوان گفت بخشی از آنچه در سخنرانی اول مطرح است بعد از هفت اکتبر کم‌اهمیت می‌شود و این شکاف‌ها مدام بیشتر و بیشتر می‌شوند:«نمی‌دانم شمایی که این‌ها را می‌خوانید در چه واقعیتی زندگی می‌کنید. آن لحظه از زمان که این‌ها را می‌خوانید، درباره لحظه‌ای که من در آن هستم چه می‌گویید؟ شکاف میان ما چقدر دهان باز کرده؟»
محوریت سخنرانی اول لحظه‌ی بازشناسی است. لحظه‌ای که فرد، مانند شخصیت اصلی یک رمان و فیلم، در یک لحظه به حقیقت هولناک رو به رو چشم می‌دوزد و پس از آن برای همیشه تغییر می‌کند. مانند لحظه‌ای که سرباز اسرائیلی دچار بازشناسی می‌شود و از وظیفه خود، کشتن یک فلسطینی لب مرز، فرار می‌کند. 
اما مسئله اینجاست که چطور این لحظه ممکن می‌شود؟ چه روایتی باید بر کلان روایت موجود غلبه کند تا این لحظه ایجاد شود؟ چه کسی باید روایت کند؟ به زبانی واقع‌بینانه‌تر:« چند فلسطینی باید بمیرند تا یک سرباز اسرائیلی به چنین شهودی برسد؟»
همچنین مسئله اینجاست که مسئولیت این روایتگری با کیست؟ با فلسطینی زیر آوار؟ یا اساسا این پرسش مهم که آیا همچنان باید به روایتگری برای ناظر بیرونی، عمدتا سفیدپوست غربی، امید ببندیم یا راه دیگری هم هست؟ این سوالات اساس بخش مهمی از مسئله فلسطین و ادبیات پسااستعماری هستند که گرچه سوالاتی به نظر کلی، اما می‌توانند با لحظه لحظه زندگی هر کداممان گره بخورند.
متن دوم انگار بعد از هفت اکتبر تنها سعی می‌کند روایتی از فلسطین به جا بگذارد. از قصه‌ی استعمار اروپایی و آمریکایی و حالا اسرائیلی بگوید. در واقع متن دوم موضع‌گیری‌ای است علیه آنچه در غزه پس از هفت اکتبر گذشته است. رد آن چیزی که اسرائیل «دفاع از خود» می‌نامد. پایان این متن بازگشت و ادای دینی به آرمان فلسطین است. و پررنگ کردن این امیدِ کمرنگ: که فلسطین نابود نمی‌شود. «دولت اسرائیل دوست دارد فلسطین را نیست و نابود کند، اما اگر خیال می‌کند چنین کاری شدنی است، اشتباه می‌کند. فلسطین در حیفاست. فلسطین در قدس است. فلسطین در غزه است. فلسطین در دریای مدیترانه است. فلسطین در اردوگاه‌های آوارگان، از شتیلا تا یرموک، زنده است. فلسطین حتی در نیویورک زنده و سرزنده است. نکند واقعا فکر می‌کنند می‌توانند اراده زندگی را در فلسطینی‌ها نابود کنند؟»
«روزی این جنگ متوقف خواهد شد و آن‌هایی که زنده مانده‌اند باز خواهند گشت و از نو خواهند ساخت، و دوباره در این خانه‌ها زندگی خواهند کرد.»
      
202

15

(0/1000)

نظرات

emir hafez

emir hafez

2 روز پیش

چه نوشته زیبایی 💚

1