یادداشت محمّد صالحی بابادی

        یادم است از آیت‌اللّٰه فیّاضی (رئیس هیئت مدیرۀ مجمع عالی حکمت) چنین نقل شده بود که تفسیر موضوعی مرحوم آیت‌اللّٰه مصباح یزدی می‌تواند زندگی انسان را عوض کند. فکر می‌کنم می‌‌توانم بگویم که تعداد خوبی از آثار مرحوم مصباح مطالعه کرده‌ام؛ از کتاب‌هایی همچون «تهاجم فرهنگی» و «آذرخشی دیگر از آسمان کربلا» تا «نظریّۀ سیاسی اسلام» و «پرسش‌ها و پاسخ‌ها» و کتاب‌های دیگر؛ ولی در حال حاضر می‌توانم بگویم که کتاب دورۀ معارف قرآن، در سطحی دیگر قرار دارد و مرواریدی در میان آثار آن مرحوم به‌شمار می‌آید.
کتاب خداشناسی نخستین جلد از دورۀ معارف قرآن است. در ابتدای این کتاب، سخنی دربارۀ تفسیر موضوعی قرآن نگاشته شده تا مخاطب با دورۀ معارف قرآن و روشِ تفسیری اتّخاذ شده در این دوره آشنا شود. مطالعۀ این بخش هم برای مطالعۀ کتاب خداشناسی مفید بلکه لازم است، هم برای مجلّدات بعدی این مجموعه.
در این کتاب، با نگاه به آیات قرآن، مباحث خداشناسی بیان شده. ترتیب بحث مانند کتاب‌های کلامی خداشناسی است؛ ولی با همراهی عقل و آیات قرآن.
از نظر قلم و فُرم، کتاب دارای متن روان و خوانایی است که من با مطالعۀ آن اذیت نشدم. ممکن است برای افرادی که به تازگی مطالعات کلامی و تفسیری را آغاز کرده‌اند، آشنایی با بعضی اصطلاحات وقت‌گیر باشد و نیاز داشته باشند به آنکه برای بعضی از بخش‌های متن، از شخصی که اهل این علوم باشد سؤال داشته باشند تا برای آنان توضیح دهد.
از نظر محتوا، کتاب بسیار عمیق و دقیق است و به مسئلۀ خداشناسی و اوصاف و افعال الهی نگاهی سطحی ندارد. شبهاتی دربارۀ خداشناسی نیز وجود دارد که در این کتاب بررسی و پاسخ داده شده‌اند؛ مانند سرنوشت، قضا و قدر الهی، علم خدا، و ... .
به‌نظرم از کتاب‌هایی است که مطالعۀ آن لازم است.