یادداشت محسن خیابانی

        بورلی کلیری (2021-1916) از موفق‌ترین و مهم‌ترین نویسندگان ادبیات کودک و نوجوان جهان محسوب می‌شود. او از اولین نویسندگانی بود که به نوشتن داستان‌های واقع‌گرا برای کودکان و نوجوانان طبقۀ متوسط شهری دست زد. یکی از مهمترین آثار کلیری، مجموعه رمان هشت‌گانۀ رامونا است که از جمله کتاب‌های محبوب کودکان و نوجوانان در سرار دنیا محسوب می‌شود. در هر یک از کتاب‌های این مجموعه، سرگذشت دختربچه‌ای به نام رامونا را پیگیری می‌کنیم که در هر مجلد، بزرگتر می‌شود تا اینکه به هشت سالگی می‌رسد. جلد اول یعنی «رامونا و بیزوس» اهمیتی مبنایی در کل این مجموعه دارد، چون شروع معرفی این شخصیت عجیب و غریب و دنیای جذاب اوست. این کتاب که نخستین بار در سال 1955 چاپ شد، از همان زمان مورد استقبال قرار گرفت و تا کنون به چاپ‌های متعدد رسیده است.
در رامونا و بیزوس، رامونا 4 ساله است و محوریت ماجراها حول دردسرهایی می‌چرخد که او برای خواهر 9 ساله‌اش بیزوس ایجاد می‌کند. چیزی که جذابیت خاصی به این کتاب بخشیده، تعاملات صورت گرفته بین دو خواهر است به‌نحوی که هر یک بر دیگری تأثیر می‌گذارد و هر دو شخصیتی کنش‌گر دارند. این کتاب، اولین و آخرین جلد مجموعه است که از زاویه دید بیزوس روایت می‌شود و در باقی کتاب‌های مجموعۀ رامونا، راوی خود رامونا است هرچند بیزوس همچنان به‌عنوان شخصیتی مهم در داستان حضور دارد.
رامونا و بیزوس ممکن است توسط برخی بزرگسالان اثر خوبی برای کودکان تلقی نشود چون از دید آن‌ها، برخی رفتارهای رامونا در این کتاب غیرمنطقی به نظر می‌رسد. از دیگر سو، دردسرهایی که رامونا برای اطرافیانش ایجاد می‌کند، برای یک خوانندۀ کودک، غیرمنطقی و تحمیلی نیست. از همین‌رو اغلب افرادی که این کتاب را در کودکی و نوجوانی می‌خوانند، چون به‌خوبی شخصیت رامونا را درک می‌کنند، به‌سرعت عاشق این مجموعه می‌شوند. مثلاً در فصل «رامونا و سیب‌ها»، او دلیلی برای حیف‌ومیل کردن سیب‌ها برمی‌شمرد که در نگاه اول غیرمنطقی است ولی اگر جهان را از دید یک کودک در نظر بگیریم، خیلی هم معقول است!
اصولاً شخصیت رامونا، چیزهایی هم برای آموختن به دیگران دارد. مثلاً در فصل «بیزوس و نیروی تخیلش»، این بیزوس است که از رامونا می‌آموزد چگونه نیروی تخیلش را به کار بگیرد. همچنین کتاب برای والدین، پر از نکات تربیتی جذاب است، مثلاً وقتی بیزوس به خانواده‌اش می‌گوید که گاهی رامونا را دوست ندارد و به همین دلیل گاهی احساس گناه می‌کند، واکنش منطقی اعضای خانواده به او کمک می‌کند تا احساسات منفی خود را به مسیر درستی هدایت بکند.
«رامونا و بیزوس» از جمله کتاب‌هایی است که می‌توان با خیال راحت به کودکان توصیه کرد.