یادداشت مینا

        در این کتاب، سیزده سخنرانی از امام موسی صدر، به ترتیب سه مناسبت ولادت امام علی (ع)، واقعه غدیر و شهادت ایشان جمع آوری شده. تاریخ تعدادی از آنها مشخص نیست اما آنهایی که تاریخ دارند در بازه 1964 تا 1977 میلادی (1343 تا 1356ش) بیان شده، یک سخنرانی در ایران(سال 50) و بقیه در لبنان برگزار شده است. 
بار دوم بود که کتاب را  می‌خواندم، فکر می‌کردم شاید مطالبش برایم تکراری باشد. با مرور قسمت‌های علامت‌زده هم می‌شد کتاب را مرور کرد. به هر حال، شروع کردم به خواندن سخنرانی اول، «چیز تازه ای نداریم که برای آقایان عرض کنیم. شاید صحبت بنده از نظر شما حاوی یک چیز تازه باشد؛ گاهی از رو می‌خوانم، روضه ندارد، مقدمه ندارد، آواز ندارد، تصویر و صوت ندارد، می‌خواهیم کمی حرف بزنیم»، این شد که نشستم پای سخنرانی‌ها. 
بیشتر روایت‌هایی که در سخنرانی بیان‌شده، همان روایت‌های آشناست که بارها شنیده‌ایم اما انگار مسیر هر سخنرانی‌ با دیگری متفاوت است. این بار بیشتر دقت کردم که به راز این مسیرها پی ببرم. همه سخنرانی‌ها یک الگوی مشترک دارند:

یک. این سخنرانی هدف دارد.
در هر سخنرانی یک هدف یا موضوع مشخص دنبال شده و با ذکر فضائل امیرالمومنین (ع) آغاز می شود. «بیایید گوشه‌ای از زندگی علی را متذکر شویم و با قطره‌ای از قطره‌های دریای علی سیراب شویم».

دو. شنیدن کافی نیست.
یک جمله، تکرارشونده‌ترین جمله در سخنرانی‌هاست، «واژه امام در لغت چیزی شبیه تراز است که راستی و کجی دیوار را نشان می‌دهد»، بعد از شنیدن روایت‌ها و سخنان امام علی، وقت این است که به وضعیت خودمان و جامعه‌مان نگاهی بیندازیم. به قول امام موسی صدر «علی آینه‌ایست که حقیقت انسان مومن را نشان می‌دهد. بیایید سیره و رفتار خود را با این آینه اصلاح کنیم».
اینجای سخنرانی سوالات مطرح می‌شود. «آیا تاکنون امام را دیده‌اید که در قیام باشد و مأمومین او در حال سجود؟ درست است که عقب‌افتاده‌ترین شهرها، شهرهای شیعه باشد؟ آیا وضعیت ما، امام را آن گونه که هست به مردم معرفی می کند؟ آیا این وضعیتی که ما در برابر اسرائیل داریم مورد رضایت او هست؟ حال که می‌میریم پس چرا می‌ترسیم؟ ...»

سه. اندیشیدن کافی نیست.
«برگردید آقایان، عمر ما به پایان می‌رسد. یک روز زودتر یا یک روز دیرتر. باید تلاش کرد.» سخنرانی به بخش آخر که می‌رسد، شتاب می‌گیرد. حالا که نقاط ضعف را شناختیم باید برای اصلاح کردنشان تلاش کنیم. 
«اگر هر یک از ما به اندازه توان خود، به اندازه مسئولیت‌های اندک خود و در چارچوب کوچک خود، فداکاری و مجاهده نکند و اخلاص نورزد، هیچ بهره‌ای نخواهیم برد و همین سرنوشت ادامه خواهد یافت»

در آخر، به نظرم مهم‌ترین ویژگی سخنرانی‌ها، صراحت بیان و لحن انقلابی و در عین حال وحدت‌بخش بودن آنهاست. به همین دلیل فکر می‌کنم خواندن این کتاب، مخصوصا برای این روزها خیلی مفید است.