یادداشت ملیکا خوش‌نژاد

        درباره‌ی مرگ زیاد کتاب خوانده‌ام، اما عمدتاً این کتاب‌ها یا در حوزه‌ی فلسفه بودند یا ادبیات و تا حالا کتابی نخوانده بودم که به واقعیت فیزیکی مرگ تا این حد دقیق و باجزئیات پرداخته باشد و افزون‌براین کتاب به‌نظرم در دسته‌ی کتاب‌های فلسفه‌ی اخلاق پزشکی قرار می‌گیرد بدون آنکه نویسنده لزوماً ادعای فلسفه‌پردازی داشته باشد و همین دو مورد به تنهایی کافی است تا همیشه از این کتاب و نویسنده‌اش به نیکی یاد کنم. 
از وقتی یادم می‌آید همیشه به مرگ فکر می‌کردم. در حدی که از بچگی پیش از هر سفر وصیت‌نامه‌ام را می‌نوشتم و روی میزتحریرم می‌گذاشتم تا اگر در سفر مُردم بازماندگان بدانند باید با کتاب‌هایم چه‌کار کنند و این مرگ‌آگاهیِ بعضاً افراطی تا همین الان هم هر روز و هر لحظه همراهم است. بنابراین ایده‌ی کتاب به‌نظرم چیزی نبود که اصلاً تا به حال به آن برنخورده باشم. اما خوشبخت بوده‌ام که تا حالا مریضی‌های مزمن و کشنده از خانواده‌ی نزدیکم دور بوده و فضای بیمارستان و حتی دردهای وحشتناک میانسالی را تا به امروز چندان از نزدیک تجربه نکرده بودم. البته که کم‌کم دارم وارد این روزهای تلخ می‌شوم و با دیدن آب شدن مادربزرگ‌هایم جلوی چشمم حرف‌های نویسنده در فصول ابتدایی کتاب درباره‌ی میانسالی حالا برایم رنگ و بوی دیگری دارد. فکر می‌کنم بیش از مرگ، از پیری همراه با مریضی و ناتوانی واهمه دارم؛ از اینکه بخواهی اما دیگر نتوانی کارهایی را انجام بدهی که دوست داری و روزی بدون ذره‌ای فکر به‌راحتی انجام‌شان می‌دادی. اینکه نویسنده با جزئیات دقیق مسائل پزشکی را می‌شکافت و در عین حال آن‌قدر روان و شفاف صحبت می‌کرد که منِ مخاطب کاملاً عادی و بی‌سواد در این زمینه هم می‌توانستم از حرف‌هایش سردربیاورم فوق‌العاده و البته بی‌نهایت دردناک بود. فکر می‌کنم سخت‌ترین قسمت کتاب هم برایم همین بخش میانسالی و البته گفت‌و‌گوهای سخت بود که در آن به ضرورت صحبت کردن درباره‌ی مرگ خودمان و عزیزان‌مان با اعضای خانواده پرداخته بود و چقدر این مسئله برای ما اهمیت دارد؛ برای مایی که یاد گرفته‌ایم هرگز درباره‌ی مرگ صحبت نکنیم چون شگون ندارد.
رویکرد نویسنده و نقدی که به پزشکی امروز داشت هم برایم بی‌نهایت معنادار و ملموس بود. اینکه پزشکان این روزها در بیشتر مواقع ما را به سمت مرگ دردناک و آهسته‌تر سوق می‌دهند و زندگی را از هر گونه معنایی تهی می‌کنند؛ اینکه انگار این پزشکی برای انسان نیست، بلکه برای تکه گوشتی است که قرار است به هر قیمتی به لحاظ کمی عمر طولانی‌تری داشته باشد. کتاب فوق‌العاده‌ای بود و از این به بعد قطعاً خواندنش را به همه پیشنهاد خواهم کرد.