یادداشت علیرضا فراهانی

        این‌گونه می‌نویسم که، انسان بودن یعنی داشتن احساسات متنوع؛ برخی احساسات را دوست داریم و برخی دیگر را نه. درد، چه جسمی و چه عاطفی، تجربه‌ای همگانی است. هرچند درد ممکن است ناخوشایند به نظر برسد، اما تلاش برای فرار یا اجتناب از آن اغلب به درد و رنج واقعی منجر می‌شود.
این فرض در بطن درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) قرار دارد.

درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد چیست؟

درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد یا ACT، یک درمان رفتاری است که بر درگیری ارزشمند در زندگی تمرکز می‌کند.

این درمان از طریق شش فرآیند مرکزی شامل پذیرش و تمایل، گسستگی شناختی، خود به عنوان زمینه، ارتباط با لحظه حال، ارزش‌ها و عمل متعهدانه، مراجعان را به سمت گشودگی و تجربه واقعی افکار و احساسات، چه تاریک و چه روشن، هدایت و دعوت می‌کند.

‏ACT طرفدار گشوده بودن به تجربیات درونی است، نه به این خاطر که در احساس درد شکوه و عظمت وجود دارد، بلکه به این دلیل که تلاش برای اجتناب از احساسات دردناک مانند نوشیدن الکل، منفعل بودن در روابط یا اجتناب از صحبت در جمع، درد و رنج ایجاد می‌کند. این تلاش‌ها ما را از چیزهایی که برایمان مهم بوده و به زندگیمان معنا و اعتبار می‌بخشند، دور می‌سازد.

‏ACT بر شناسایی افکار و احساساتی که به عنوان موانع برای زندگی ارزشمند عمل می‌کنند، تمرکز کرده و هدفش تغییر ارتباط ما با آن تجربیات درونی به جای تغییر خود تجربیات است.

استعاره‌ها و تمرین‌ها در ACT

‏ACT بیان می‌کند که عدم انعطاف‌پذیری روانی در بطن رنج بشری نهفته است و این عدم انعطاف‌پذیری از درگیری با قوانین کلامی و تله‌های زبانی ناشی می‌شود.

از طریق شش فرآیند درمانی، مراجعان یاد می‌گیرند تأثیر زبان لفظی را کاهش دهند و پیام‌های ذهن را از نظر ارزش ظاهری و محتوای آن‌ها تفکیک کنند.
این فضای مورد نیاز برای انجام اقداماتی است که به جای وقایع درونی خصوصی، به سوی ارزش‌های فرد هدایت می‌شود. با این حال، اگر زبان در بطن و هسته رنج بشری باشد، چگونه می‌توانیم از روان‌درمانی برای کاهش درد و رنج استفاده کنیم؟ البته نیاز به استفاده از ارتباط شفاهی را دور نمی‌زنیم؛ با این حال، ACT سعی می‌کند برخی از مشکلات ذاتی در زبان لفظی را با تغییر تعالیم و مکالمات سنتی دور بزند و به سمت مواجهه تجربی‌تر حرکت کند.

از طریق تمرین‌های ذهن‌آگاهی، مراجعان تشویق می‌شوند تا برقراری ارتباط با افکار و هیجانات را به محض وقوع هم در جلسه و هم خارج از آن مشاهده کنند. به علاوه، استفاده از تنوع بسیار گسترده‌ای از استعاره‌ها و تمرین‌های تجربی برای کمک به مراجعان در درک رویکرد به شیوه‌های تجربی به جای منطقی اهمیت دارد.

درمانگران زمانی که با شیوه‌هایی که زبان بر روی افرادی که از مشکلات روانی رنج می‌برند تأثیر می‌گذارد، روبرو می‌شوند، به‌ طور کلی باید ارتباط مراجعان را با عناصر مفید تجربه‌شان دوباره برقرار نمایند. این کار در روان‌درمانی انجام می‌شود و بدون زبان امکان‌پذیر نیست، چراکه تقریباً تمامی اتفاقاتی که در جلسات درمانی رخ می‌دهد، از تعاملات نمادین تشکیل شده است. حتی لحظه‌ای سکوت غالباً دارای بار معنایی است. بنابراین، درمانگران باید از زبان به نحو تجربی استفاده نمایند.