یادداشت سید محمد بهروزنژاد

        روز هایی که این کتاب دستم بود ، هر که می گفت چه می خوانی ، می گفتم : سال های ..اممم...با عرض معذرت ، ...سگی !
 وقتی تمام شد فهمیدم واقعا این اسم برازنده رمان است. البته ظاهرا اسم اصلیِ کتاب را دو جور نوشته اند "شهر ها و سگ ها" و  "عصر قهرمان" ( که نشر ثالث هم به این اسم چاپ کرده ) یعنی 
 "سال های سگی" را مرحوم گلشیری از خودش در آورده و اتفاقاً بهترین کار را کرده، این عنوان بیشتر با مفهوم رمان می خواند.


این کتاب اولین رمان یوسا است و برعکس کارهای اول خیلی از نویسندگان ، اثر قوی و قابل دفاعی ست . حقیقتا اول توی کتم نمی رفت که خواندن از یوسا را شروع کنم چون هم قیمت آثارش سر به فلک می زند هم ماشاالله تعدادشان خیلی زیاد است . اما دیگر نتوانستم در برابر کنجکاوی ام مقاومت کنم و سال های سگی را از کتابخانه گرفتم  و شروع کردم به خواندن. 
خواندن همان و گرفتار یوسا شدن همان ، حالا تمام کتاب های جنابشان رفته توی پاچه مان!.

ویژگی عمده داستان های آمریکای لاتین ، رئالیسم جادویی ست  اما هنر یوسا این است که با اینکه هم عصر بزرگانی چون فوئنتس و مارکز بوده  ، سبک خودش را در نوشتن دارد و ابداً زیر سایه آن ها نرفته. یعنی یوسا به جای وارد کردن جادو در داستان ، همان واقعیتی که هست را با پیچیدگی  های روایی و واکاوی  روان شخصیت هایش عمق می بخشد و جوری تو را در همان واقعیت غرق می کند که انگار جادویت کرده. 

"سال های سگی"  ساختار ساده ای ندارد ، راوی اصلی که همان نویسنده باشد دانای کل محدود به ذهن شخصیت اصلی است اما خیلی از بخش های رمان توسط  راویان دیگری جلو برده می شود که حداقل سه نفر هستند، اگر بیشتر نباشند.  همین مسئله کار را پیچیده می کند. روایت راویانِ دیگر ، معمولا از  زمان گذشته است ، نوعی  بازیابی خاطرات ، واگویه های شخصی ، بنابراین سیر مشخصی ندارد. مثلا راوی درباره ی دانش آموزی صحبت می کند ، بعد یادش می آید این دانش آموز با فلان معلم زیاد درگیر بوده ، بعد درباره آن معلم یکی دو صفحه حرف می زند . البته این روند اصلا آزار دهنده نیست و باعث می شود در کنار خط اصلی داستان ، ما تعداد زیادی ماجرای فرعی داشته باشیم که خودش یکجور تنوع است. همچنین این ماجراهای فرعی با مفهوم کلی رمان مرتبط اند و  باعث می شوند ما بیشتر در فضای داستان فرو برویم .

داستان درباره زندگی چند دانش آموز در مدرسه نظامی لئونسیو پرادو است که فضای حاکم بر آن جا را توصیف می کند و در این میان چندین بار به کودکی دانش آموزان هم گریز می زند و علت ورودشان به همچین جایی را بیان می کند. 

 "سال های سگی" می خواهد بگوید خیلی وقت ها این جامعه است که فساد را به فرد تحمیل می کند ، از پدری که هرزه است پسر طیب و طاهری عمل نمی آید. 
 همچنین او معتقد است که وقتی همه خشن و وحشی هستند نمی شود در چنین فضایی زیست سالمی داشت  یا حتی زنده ماند، باید به قدرت مجهز شد و به زبان زور سخن گفت . یا به زبان ساده تر : تو دنیای شغالا فشنگ لازمه !
روایت یوسا از همچین جامعه ای تک بعدی نیست ، شخصیت های او در این رمان هر کدام برخورد متفاوتی با این جامعه فاسد دارد : یکی در آن غرق می شود ، یکی کاملا کنار می کشد و دیگری یکی به نعل و یکی به میخ می زند .

"سال های سگی" رمانی به واقع سگی ست ! . این رمان پر از  فحش های جورواجور  ، خشونت بی حد و مرز و فساد اخلاقی فراوان است ، یوسا مدرسه نظامی ای  را پیش رویمان می گذارد که فساد و خشونت در آن تبدیل به عادت شده و از کادر مدرسه تا محصلان را در  بر گرفته.

پ.ن 1: سن دانش آموزان مدرسه نظامی لئونسیو پرادو  فقط 13 تا 16 سال است، خودتان عمق فاجعه را درک کنید .
پ.ن2: ترجمه گلشیری عالی بود .
پ.ن3: آن قدر این رمان خوب بود که با اینکه یادداشتم طولانی شد هنوز نکته ی ناگفته درباره اش هست .