یادداشت زهرا زرین‌فر

        این کتاب درآمدی است بر دیدگاه مارشال روزنبرگ در باب تغییر اجتماعی. که مبتنی بر آموزش‌های ارتباط بدون خشونت زبان زندگی است.

نقطه شروع تغییر اجتماعی: رهاسازی خودمان از هر آنچه ناهماهنگ است با خلق جهانی که در آرزویش هستیم.

این کتاب که متن یکی از کارگاه‌های روزنبرگ است بعد از بیان مقدماتی درباره‌ی ارتباط بدون خشونت به چهار بعد کلیدی اشاره می کند که تصمیم بگیریم چگونه می‌خواهیم در تغییر اجتماعی سهیم شویم.

 بعد اول یعنی داستان پاسخ به این سوال هاست قرار است ما چگونه زندگی کنیم، و سرشت ما انسان‌ها چیست؟
روزنبرگ معتقد است عمومی‌ترین داستانی که ٨۰۰۰ سال جریان دارد این است که معمولا قوای خیر قوای شر را شکست می‌دهد در نتیجه باید مردی آن بالا  باشد که معلوم کند کی خیر است کی شر.

 بعد دوم دسته‌هاست یعنی گروه‌های مردم، برای این که داستان‌پیش برود باید تصمیم‌های مهمی بگیریم ولی چون برای یک نفر تصمیم‌گیری مشکل است طی سالیان دسته‌ها برای انجام کارها ایجاد کرده‌ایم مثل خانواده، نظام آموزشی، دولت. منتها داستان بر دسته‌ها اثر می‌گذارد با توجه به داستان قدیمی که اشاره شد دسته‌های سلسله‌مراتبی به وجود میاید، همان ساختارهای سلطه. راس هرم هم جایگاه فردی است که از همه فضیلت‌مند‌تر است.

 بعد سوم این است برای این که انسان‌ها در این دسته‌ها قرار بگیرند، چه نوع آموزشی باید تدارک دید؟ حالا آموزشی که با همان داستان و  ساختارهای سلسله‌مراتبی هم‌خوانی داشته باشد زبان سلطه و قضاوت اخلاقی است: خوب، بد، درست، غلط، به‌هنجار، نابه‌هنجار، شایست، نشایست، باید، نباید، حق و باطل همین طور مفاهیمی مثل استحقاق و ارزیدن. به منظور حفظ ساختار سلطه، بسیار مهم است به مردم بقبولانید که بعضی کارها مستحق پاداش است و بعضی کارها مستحق مجازات.

 بعد چهارم این است که رشد ما در مقام انسان چگونه است و این چرخه را کامل می کند. و حالا آدمی که در این ساختارها و چنین آموزشی بار می‌آید آدمی خشونت‌ورز است. و این داستان قدیمی را ثابت می‌کند که انسان شرور است و آدم‌های خوب باید آدم‌های بد را کنترل کنند.

حال در امر تغییر اجتماعی بهتر است معلوم کنیم تلاش‌هایمان را صرف چه زمینه‌ای کنیم.  روزنبرگ معتقد است باید از رشد شخصی شروع کنیم آنچه به ما آموزش داده‌اند را رها کنیم و معنویات‌مان چیزی باشد که خودمان انتخاب کردیم، معنویت‌دگرگون ساز که در خدمت زندگی یعنی نیازهای خودمان و دیگران باشد. وقتی معنویت متفاوتی به وجود آوریم و بر اساس آن زندگی کنیم ساختارهای سلطه متزلزل می‌شود.