یادداشت آرامه بصیرتی

        عنوان: مرد سوم (The Third Man)

نویسنده: گراهام گرین

نوشته شده برای: فیلمنامه فیلمی به کارگردانی کارول رید (1949)

ژانر: جنایی، نوآر، معمایی، سیاسی

محور داستان: خیانت، اخلاق، جنگ، فساد، دوستی


گراهام گرین ابتدا این داستان را به عنوان یک نوولای کوتاه (novella) نوشت تا پیش‌نویسی برای فیلم‌نامه‌ای باشد، اما این متن خودش به‌تنهایی نیز به یک اثر ادبی مستقل و قابل توجه بدل شد.

 خلاصه‌ی داستان

داستان در وینِ پس از جنگ جهانی دوم می‌گذرد؛ شهری ویران‌شده، اشغال‌شده توسط نیروهای متفقین و پر از فساد و بازار سیاه. راوی داستان، نویسنده‌ای آمریکایی به نام رولو مارتینز است که برای دیدار با دوست قدیمی‌اش هری لایم به وین می‌آید، اما با رسیدن به آنجا متوجه می‌شود که هری مرده. مرگ او مشکوک به نظر می‌رسد و چیزی در داستانِ رسمی نمی‌گنجد — مخصوصاً صحبت‌هایی درباره‌ی «مرد سوم» که در صحنه‌ی مرگ دیده شده ولی هویتش ناشناخته است...

مارتینز شروع به تحقیق درباره‌ی هری و آنچه واقعاً اتفاق افتاده می‌کند و در این مسیر با فساد، خیانت و واقعیت‌هایی تلخ روبرو می‌شود.


شخصیت‌ها و پیچیدگی روانی

هری لایم: ضدقهرمان کلاسیک. کاریزماتیک، اما فاسد. او تجسم همان رفاقت‌های قدیمی است که زیر فشار جنگ و طمع، تغییر شکل داده‌اند. مخاطب درگیر نوعی دوگانگی احساسات نسبت به او می‌شود: هم تحسین و هم انزجار.

رولو مارتینز: نماینده‌ی اخلاق سنتی است. ولی در مواجهه با واقعیت، خودش هم دچار تردید اخلاقی می‌شود. آیا دوستی مهم‌تر است یا حقیقت؟

آنا (معشوقه‌ی هری): نماد وفاداری و عشقِ کورکورانه، که انتخابش بین عشق و عدالت، پرسش‌های اخلاقی اثر را عمیق‌تر می‌کند.

. آیا برای نجات جان میلیون‌ها نفر می‌توان یک نفر را قربانی کرد؟


2. آیا دوست‌داشتن کسی، توجیهی برای سکوت در برابر جنایت است؟


3. در دنیایی پس از جنگ، جایی برای اخلاق باقی مانده؟

در نهایت «مرد سوم» فراتر از یک داستان جنایی یا نوآر ساده است. اثری‌ست درباره‌ی اخلاق، حقیقت، و مرزهای خاکستری انسانیت. وینِ پس از جنگ فقط یک مکان نیست؛ تمثیلی است از جهانی که نظم پیشینش فروپاشیده و انسان درون آن، باید دوباره معنا و اصولش را پیدا کند

#کتاب_خوب