یادداشت مریم شیخ‌زاده

        وقتی که به میانه‌ی کتاب رسیده بودم، به این فکر می‌کردم که اگر من دارم درست می‌فهمم، چطور لاکان با اندیشه‌ورزی درباره‌ی این مباحث، کتاب نوشته درباره‌شان؛ یعنی چطور وقتی که انقدر سوژگی انسان چیزی کم و دور است، چرا فعالیتی مثل اندیشیدن را باید اینطور انجام داد؟ چرا که بیش از هر چیز دیگر بازی در همان زمین دیگری است.
پایان کتاب و در پس‌گفتار نویسنده از اجتناب زیاد لاکان به نوشته‌شدن و انتشار آثارش گفت که عموماً به اصرار دیگران صورت می‌گرفته. لاکان دوست نداشته کتاب بنویسد و اصلاً با ایده‌ی کتاب مخالف بوده. او سعی کرد ضدنظام و چارچوبی را نشان ما بدهد که اصولاً هیچ مجموعه‌ی منظمی در آن جا نمی‌گیرد. و خب بیشتر از هر چیز کتاب.
درباره‌ی تجربه‌ی خواندن کتاب باید بگویم که لاکان سخت است، تقریباً هیچ‌کجا حرف خود را سرراست نمی‌زند، موقع خواندن هر صفحه را با شک ورق می‌زنی که آیا منظورش همین چیزی بود که در ذهن من است؟ یا باید دوباره بخوانمش؟ بروس فینک در سوژه‌ی لاکانی سعی کرده بود تا مفاهیم را طوری بازگو کند که قابل‌فهم‌تر باشد. اما به‌نظرم نمی‌شود همینطوری سراغ لاکان رفت. من هم با نویسنده در پس‌گفتار موافقم که باید لاکان را از قبل دانست و بعد متن را خواند و بعد هم احتمال درک کامل غیرممکن است. شاید شنیدن درس‌گفتار یا چیزی شبیه به این کمک کند که با ایده‌های کلی او، اصطلاحات و مبنای فکری‌اش آشنایی بیشتری داشته تا بعد راحت‌تر با متن مواجه شد. تا بخش سوم کتاب را بیشتر دوست داشتم. از ابتدا تا بخش سه مفاهیم کلی لاکانی بازگو می‌شد و بعد در بخش چهارم سراغ دعواهای روانکاوی و جایگاهش در علم می‌رفت.
به‌نظرم اگر لاکان را می‌شناسید تا حدی، سوژه‌ی لاکانی بهترین انتخاب برای خواندن است، در غیر این صورت خواندن لاکان با هیچ متنی آسان نخواهد بود.