یادداشت مهدی بنواری

                راستش را بخواهید برای رسیدن به انتهای کتاب عجله کردم. خوش‌خوان و راحت‌الحلقوم بود. اولین داستان علمی‌تخیلی چینی بود که می‌خواندم. بنابراین در مورد اثر به عنوان رمان شرقی ستایش شده کنجکاو بودم. اما افسوس که ناامیدکننده بود. ترجمه به انگلیسی حس خوبی داشت، اما مطمئنم کتاب به دلیل ماهیت ترجمه از چینی به انگلیسی، به ویژه با توجه به تفاوت های فرهنگی و تفاوت های اساسی بین زبان های مبدأ و مقصد، آسیب دید.
«شور بدون احساس» همان چیزی است که پس از اتمام کتاب به آن فکر کردم. شور و اشتیاق در نثر، در توصیف صحنه ها و در لحن راوی قابل انکار نیست. اما همیشه یک مشکل اساسی در روایت وجود دارد. شما نمی توانید هیچ احساس انسانی را احساس کنید. آنچه از جنبه انسانی عناصر آشکار می شود، مصنوعی و اجباری است. هنگام آزمایش یک فرضیه و یافتن شواهد قابل تکرار شور و شیدایی داشتن طبیعی است. این تب، این شور و هیجان، به اشتیاقی می‌انجامد که محقق با آن شواهد را ارائه می کند. این اشتیاق دانش بشر را افزایش می دهد، البته به غیر از پول کمک هزینه! اما اشتباه گرفتن آن به عنوان موتور پیش‌برندهٔ روایت، کاری ترسناک است. 
من فقط به اختصار خودستایی راوی اشاره می‌کنم که به طرز دردناکی در کتاب مشهود است. دلیلی که ذکر نشده، غرور نویسنده در درک مفاهیم مکانیکی «پیچیده» و ستایشی است که از خواننده انتظار دارد. این یک قطعه ادبی نیست، بلکه بیشتر شبیه یک قصیده در رثای قدرت تفکر علمی نویسنده است.
وقتی صحبت از پیچیده شد، می بینم که نویسنده تلاش زیادی برای نوشتن «علمی‌تخیلی سخت» کرده است، و می فهمم که برخی از مردم «ممکن است» برای درک علم امروز به مشکل بربخورند. ولی آخر این روزها که این حرفها زدن ندارد! از دوران دانشگاه به یاد دارم که استاد جبر خطی یک بار به ما گفت: «به خودتون مغرور نباشید که توانستید دروس ریاضی پیشرفته رو بگذرونید. بدونید که مطالبی که در دبیرستان یادتون دادن زمانی ریاضیات پیشرفته محسوب و در سطح دکترا تدریس می شد. این مطالبی که اینجا به شما آموزش می‌دم، در آینده در مدارس ابتدایی تدریس می‌شن.» سعی می‌کنم بیخود شلوغش نکنم. ولی درست که نگاه کنیم می‌بینیم مجلات علمی عامه پسند اکنون حاوی دانشی هستند که زمانی برای مردم عادی به سختی درک می شد.
اگر شما یک نویسنده مشتاق هستید، خوب است این کتاب را بخوانید، زیرا پر از فنونی است که نباید از آنها استفاده کنید، زاویه‌های دید نامطبوع و پیجش‌هایی روایی عجیبی است. پیچش‌هایی که تنها زمانی معنا پیدا می کند که به دنبال تبدیل یک نظریه فیزیک به داستان باشید. شخصیت‌ها تک‌بعدی هستند و از اشیا و مشکلات ذکر شده در داستان قابل تشخیص نیستند. 
در کنار همهٔ این حرف‌ها به عنوان یک آدم ژانری، بقیهٔ کتاب‌ها را خواندم!

پی‌نوشت: پس از خواندن ترجمه فارسی

به این مزخرفات نزدیک نشوید (نسخه فارسی)! سعی کنید نسخه انگلیسی آن را بخوانید. مترجم خوب است، اما نه در ژانر علمی تخیلی و نه برای داستانی از چین.



To be honest, I rushed through the end of the book. It is a page-turner, and it was my first ever Chinese sci-fi, so I was curious about the perspective in a praised oriental piece. But alas, it was a disappointment. The translation felt good, but I am sure the book suffered due to the nature of translation from Chinese to English, especially considering cultural differences and the fundamental differences between the source and destination languages.

"Passion without emotion" is what I thought after finishing the book. There is no denying the passion in the prose, in the description of scenes, and in the tone of the narrator. But there is always an underlying problem with the narrative. You cannot feel any human emotion. What little is exposed from the human side of the elements is artificial and forced. There is a natural enough fever when testing a hypothesis and finding the repeatable evidence you were looking for. This fever, this excitement, leads to the passion with which the researcher presents the evidence. This passion furthers human knowledge, aside from grant money, of course! But mistaking it as the engine in a narrative is a disturbing displacement.

I will only briefly mention the narrator’s self-satisfaction and self-praise, as it is painfully evident in the book. The reason, not given, is the pride of the author in understanding “complicated” mechanical concepts and the praise he expects from the reader. It is not a piece of literature, but more like an ode to the scientific thinking prowess of the author.

Speaking of complicated, I see that the author tried hard to write “hard science fiction,” and I understand that some people “may” struggle to comprehend what is now popular science. Well, it is elementary nowadays. I remember from my college years when my linear algebra professor once told us: “Don’t be arrogant because you were able to take advanced math courses. Know that the stuff you learned in high school was once considered advanced mathematics and was taught at the PhD level. And so the stuff I am teaching you here, in the future, will be taught in grade schools.” I am not so dramatic, but it is a fact that popular science magazines now contain knowledge that was once considered hard to understand by common people.

If you are an aspiring writer, this book is a must-read because it is full of techniques you should not use, points of view not desired, and twists that only make sense if you are looking to turn a physics theory into a story. The characters are flat, indistinguishable from the objects and problems mentioned in the story. I dare say that Mr. Liu Cixin is worse than Clarke in objectifying human beings, leaving the characters behind to talk about Lagrange points. I do not condemn Clarke because the master, after all, was first an engineer and secondly a writer. Thanks for the satellites, Mr. Clarke!

All said, I will read the other books in this series.

P.S.: After reading the Persian translation:

Do NOT go near this crap (نسخه فارسی)! Try hard and read the English version. The translator is good, but not in the sci-fi genre and not for a story from China.