یادداشت محمدرضا آقازاده

        ضد مبارزه و دعوت به خمودگی...

قصه جذاب. شخصیت ها جذاب. سیر روایت خوب ولی یک مقدار کند. تعلیق تا پایان داستان وجود داشت و تا صفحه آخر خواندنی.

روایت زندگی از نگاه روستاییانی که از یک طرف دچار فقر و سختی های روستا نشینی هستند و طرف دیگر تحت ظلم شهر نشینان قرار دارند.

ارزش یک بار خواندن را دارد ولی حیف که این داستان چند مشکل اساسی داشت:

1. نویسنده شخصیت های روستایی را تحقیر کرد. یک موقع شما در فضای داستان، شخصیت هایی را معقول و منطبق با منطق جهان داستان، دچار حقارت نشان می‌دهید، ولی یک موقع نویسنده عامدانه و انگار خارج از منطق داستان و غیر قابل باور، شخصیت ها را تحقیر میکند. مردم روستا، توسط نویسنده تحقیر شدند. جهان داستان اقتضای این میزان کم فهمی و ساده لوحی مردم روستا را نداشت و غیر قابل باور بود.

2. داستان به صورت کاملا مکانیکی به پایان رسید. اندیشه مارکسیسم به مردم مظلوم رسیدن و آنها که تا چند صفحه قبل بدیهیات زندگی را نمی‌دانستند، ناگهان تبدیل به مبارزین علیه حکومت شدند.

3. جای خالی اندیشه به وضوح حس میشد. همه می‌دانیم که بزن بهادر بازی ها تا چند روز جذابیت دارد و جریان عدالت خواهی بدون داشتن مبانی اندیشه ای مستحکم اصلا نمی‌تواند کاری را از پیش ببرد. در این داستان مبارز اصلی داستان هیچگونه اندیشه ای نداشت و خودش را به تباهی کشاند و اصلا اندیشه ای جز کینه طبقاتی ارائه نمی‌شد.

و در پایان درست است که این داستان برای مبارزه نوشته شده بود ولی سر جمع ضد مبارزه بود. حاصل و چکیده این داستان این بود که ای کاش همان روستایی های نفهم و کم عقل باقی می‌ماندید، با باغ ها و مزرعه های خودتان تا اینکه بخواهید مبارزه کنید و آزاد بشوید. همه چیز از دست رفت، شخصیت اصلی به طرز منفعلانه خودش را تلف کرد و مردم روستا هم همه چیز خود را از دست دادند.
شاید زمانی در باب اینکه چه چیز ضد مبارزه و چه چیز دعوت به مبارزه است نوشتم ولی مبارزه ای که افتخار آمیز نباشد و قهرمانش خواستنی و مورد علاقه و حس انگیز و الگو نباشد و تعالی و رشدی در پس این مبارزه برای مبارز به ارمغان نیاورد، ضد مبارزه است و این داستان اینگونه بود.

پی‌نوشت 1 :
کاش ما هم از این سبک های نوشتن برای روایت ظلم هایی که حکومت پهلوی به مردمان روستا و عشایر ایران می‌کرد استفاده میکردیم. چیزی شبیه خان‌گزیده های آوینی.